Μνήμη τον αγίου ΦΙΛΙΠΠΟΥ, επισκόπου Μόσχας (9η Ιανουαρίου).
Ο άγιος Φίλιππος γεννήθηκε το 1507. Όταν ενηλικιώθηκε, εισήλθε στην Μονή του Σολοφκί, βορειότερα από τον αρκτικό κύκλο, στην Λευκή θάλασσα.
Μεγάλη ήταν η εγκράτεια της βιωτής του και όλοι θαύμαζαν τον ενάρετο βίο και την χρηστότητα του. Σύντομα εξελέγη ηγούμενος. Προικισμένος με διάκριση, επιτελούσε τα καθήκοντα του με πνευματική ευθύνη και ταυτόχρονα με πρακτική αίσθηση. Η μονή ανεδείχθη σε θρησκευτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της περιοχής και εγκαινίασε νέο αρχιτεκτονικό ρυθμό με την οικοδόμηση λιθόκτιστων ναών.
Έλαβε ενεργό μέρος στην Σύνοδο των Εκατό Κεφαλαίων (1551) κερδίζοντας την εκτίμηση του τσάρου Ιβάν Δ' του Τρομερού, ο οποίος θαυμάζοντας τα επιτεύγματα του ηγουμένου άρχισε να αλληλογραφεί μαζί του. Επιχειρώντας να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις που στόχευαν στην συγκέντρωση της εξουσίας, ώστε να τεθεί τέλος στα προνόμια των φεουδαρχών, ο Ιβάν ο Τρομερός σφετερίστηκε τις κεντρικές περιοχές της χώρας και θέλησε να επιβάλει δια της βίας αποφάσεις πού λάμβανε κατά την διάρκεια παραληρημάτων, τις οποίες νόμιζε ότι του ενέπνεε ο θεός, και δημιούργησε για τον σκοπό αυτό ένα σώμα πολιτοφυλακής, οργανωμένο σαν μοναχικό τάγμα, πού γρήγορα έγινε διαβόητο για τις βιαιοπραγίες του.
Το 1666, υστέρα από την ανάκληση του μητροπολίτη Αθανασίου και την σύντομη παραμονή στον μητροπολιτικό θρόνο του αγίου Γερμανού του Καζάν [6 Νοεμ.], ο άγιος Φίλιππος εξελέγη, παρά την θέληση του, Μητροπολίτης Μόσχας.
Φοβούμενος μόνον τον θεό, έμπλεος ένθερμης αγάπης για τον καταπιεσμένο χριστιανικό λαό, ο άγιος Φίλιππος δεν δίστασε, από τις πρώτες κιόλας μέρες, να καταγγείλει τις θηριωδίες του τσάρου και να ζητήσει την κατάργηση της πολιτοφυλακής, κατ' αρχήν σε κατ' ιδίαν συζήτηση με τον ηγεμόνα. Κατόπιν, όταν διαπίστωσε ότι οι παραινέσεις του δεν έφεραν αποτέλεσμα, πήρε δημοσίως θέση ενάντια στον ηγεμόνα και από τον άμβωνα του καθεδρικού ναού της Κοιμήσεως διακήρυξε: «Μεγαλειότατε, προσφέρουμε εδώ την αναίμακτη ταύτη θυσία, ενώ πίσω από αυτό το θυσιαστήριο χύνεται το αίμα των χριστιανών». Ο τσάρος, έξαλλος, τον απείλησε και τον πρόσταξε να πάψει. «Δεν δύναμαι να σιωπήσω», αποκρίθηκε ό ιεράρχης, «διότι δεν γίνεται να υπακούσω στην διαταγή σας περισσότερο άπ' οτι στην εντολή του θεού. Αγωνίζομαι για την αλήθεια και το αγαθό και θα εξακολουθήσω ακόμη κι αν πρόκειται να ατιμαστώ και να υπομείνω τα πιο φρικτά βασανιστήρια, ειδάλλως μάταιη θα ήταν ή πίστη μας και εξίσου μάταιο το αποστολικό αξίωμα».
Παρά την πολύ μεγάλη εντύπωση πού προκάλεσε αυτή η τολμηρή διακήρυξη, ο άγιος μητροπολίτης δεν βρήκε την απαραίτητη υποστήριξη από τους χριστιανούς της Μόσχας, πού είχαν παραλύσει από τον φόβο του τυράννου. Ωστόσο, επωφελήθηκε από μια ανάπαυλα γαλήνης πού κράτησε έναν χρόνο και εργάστηκε για την αναστήλωση των εκκλησιαστικών ηθών. Το 1567 περιήλθε στα χέρια των αρχών ένα μήνυμα του βασιλέα της Πολωνίας προς τους βογιάρους φεουδάρχες, και ό τσάρος διέταξε να τους σφάξουν μαζί με τις συζύγους και τα παιδιά τους , έτσι ξανάρχισαν οι διώξεις. Ο Φίλιππος υπερασπίσθηκε τους καταδιωγμένους και ο τσάρος συγκάλεσε τότε σύνοδο από επισκόπους υποταγμένους στην εξουσία του, η όποια καθαίρεσε τον άγιο Φίλιππο και τον εκτόπισε, ως απλό μοναχό, στην Μονή του Αγίου Νικολάου. Καθώς ό λαός συνέρρεε για να δείξει την συμπαράσταση του στον καλό του ποιμένα, τον εξόρισαν στην Μονή Οτρότς, κοντά στο Τβέρ. Εκεί τον στραγγάλισε το 1569 ο ευνοούμενος δήμιος του τσάρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου