Από το χθεσινό μας Κύκλο (19/04/'15)

Ο Άγιος Δονάτος επίσκοπος Ευροίας (30^η Απριλίου)

Ο Άγιος Δονάτος έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Μεγάλου (379 - 395 μ.Χ.). Γεννήθηκε περί το 330 μ.Χ. στην Εύροια (Παραμυθιά) και μορφώθηκε στο Βουθρωτό της Ηπείρου. Σε ηλικία τριάντα ετών χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ευροίας και αρχιεράτευσε επί εξήντα χρόνια. Μετείχε δε στην Β' Οικουμενική Σύνοδο.

 Οι πηγές μαρτυρούν πλήθος θαυμάτων από τον Άγιο. Την ταφή ενός νεκρού, εμπόδιζε κάποιος συμπολίτης του, αφού ο νεκρός είχε ανοιχτές οικονομικές διαφορές μαζί του. Ο Άγιος Δονάτος με την προσευχή του, ανέστησε τον νεκρό, που ήρθε σε συμφωνία και έλυσε την διαφωνία του με τον δανειστή του. Ο Άγιος Δονάτος, πρόσταξε τον άνδρα να κοιμηθεί, περιμένοντας πλέον την αιώνια ζωή.

Στο Συναξάρι αναφέρεται και το θαύμα του Αγίου που φόνευσε τον δράκοντα. Κοντά στην Εύροια υπήρχε ένα χωριό που ονομαζόταν Σωρεία, όπου υπήρχε μία πηγή, από την οποία, όποιος έπινε, πέθαινε. Όταν ο Άγιος πληροφορήθηκε το γεγονός, πήρε μαζί του και άλλους ιερείς και πήγε στην πηγή. Μόλις έφθασε εκεί, ακούσθηκε μία βροντή. Αμέσως εμφανίσθηκε ένας δράκοντας, που είχε την φωλιά του στην πηγή. Μόλις ο Άγιος είδε το θηρίο, πήρε στα χέρια του το σχοινί, με το οποίο κτυπούσε τον όνο του, χτύπησε το θηρίο στη ράχη, κι αυτό έπεσε νεκρό στο έδαφος. Στην συνέχεια ευλόγησε την πηγή, ήπιε πρώτος νερό απ' αυτή και προέτρεψε και τους άλλους να πιουν χωρίς κανένα φόβο. Εκείνοι ήπιαν, ευφράνθηκαν και επέστρεψαν ασφαλείς στις οικίες τους.

Η φήμη των θαυμάτων του Αγίου, έφθασε μέχρι τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον Μεγάλο, ο οποίος τον κάλεσε στην Κωνσταντινούπολη για να θεραπεύσει την θυγατέρα του που έπασχε από δαιμόνιο. Ο Άγιος θεράπευσε τη βασιλόπαιδα και ο Θεοδόσιος του πρόσφερε τόπο στο Ομφάλιο Ηπείρου και χρήματα, προκειμένου ο Άγιος να ανεγείρει ναό. Στην τοποθεσία αυτή (σημ. Γλυκή, μεταξύ Παραμυθιάς και Σουλίου εκεί όπου η μυθολογία αναφέρει πως βρισκόταν στο σημείο όπου ήταν η πύλη του Άδη, το σημείο όπου από την Αχερουσία λίμνη, οι ψυχές των νεκρών ανθρώπων μεταφερόταν από τον Χάροντα στο Νεκρομαντείο) σώζονται ερείπια αρχαίου ναού, που χρονολογείται όμως από την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Είναι πιθανό ο νεότερος αυτός ναός να οικοδομήθηκε επί των θεμελίων εκείνου, τον οποίο έχτισε ο Άγιος, διότι κατά τις ανασκαφές βρέθηκε και παλαιοχριστιανικό υλικό. Ο Άγιος Δονάτος «εἰς μακρὸν γῆρας ἐλάσας, ἀπῆλθε», μάλλον το 388 μ.Χ. και ενταφιάσθηκε πλησίον του ανωτέρου ναού σε μνημείο, το οποίο κατά την παράδοση είχε ο ίδιος ετοιμάσει.

Το 604 μ.Χ. ο επίσκοπος Ευροίας Ιωάννης, εξαιτίας των συχνών βαρβαρικών επιδρομών που γίνονταν στα χρόνια εκείνα, αναγκάστηκε να καταφύγει μαζί με τον ιερό κλήρο της Ευροίας στην Κασσιώπη της Κέρκυρας, μεταφέροντας και το λείψανο του Αγίου Δονάτου. Αργότερα, το 1125 μ.Χ., κατά την εποχή των Σταυροφοριών στην Δύση, το Ιερό Λείψανο του Αγίου Δονάτου, μεταφέρθηκε από τον Ενετό Δόγη Domenico Michelli, στην Εκκλησία της Παναγίας και Δονάτου στο Murano (Μουράνο) της Βενετίας.

Μέρος του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Δονάτου δια των ενεργειών του Σεβ. Μητροπολίτου Παραμυθίας κ.κ. Τίτου και του Οικουμ. Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, μετακομίσθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2000 από το Murano στην Παραμυθιά και εναποτέθηκε με ευλάβεια και λαμπρότητα στον ομώνυμο μεγαλοπρεπή Ιερό Ναό. Ο Άγιος Δονάτος είναι πολιούχος της Παραμυθιάς και τιμάται σε Θεσπρωτία,  Πρέβεζα και  Ιωάννινα.

Από το χθεσινό μας Κύκλο (19/04/'15)

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΛΗΣΙΑΣΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΟ; (Ιακ. δ΄7-10 )

 «Ὑποτάγητε τῷ Θεῷ». Αντί των ηδονών που επιζητούμε σαν άνθρωποι, ο θείος Ιάκωβος μας συνιστά την εν ταπεινώσει υποταγή μας στο Θεό. Να υποτάξουμε τους εαυτούς μας στον Θεό όχι από τρόμο, αλλά από αγάπη. Όχι φοβούμενοι και τρέμοντες την οργή Του, αλλά από ευγνωμοσύνη για τις δωρεές Του.

Η υποταγή μας στο Θεό δε σημαίνει εκμηδένιση της προσωπικότητάς μας. Αντίθετα σημαίνει αξιοποίηση. Σημαίνει πρόοδο, ση­μαίνει ηθική τελείωση. Ο Θεός ποτέ δεν καταπιέζει τον άνθρωπο. Ποτέ δε θέλει το κακό μας (Ματθ. ζ' 9-11). Ακόμα κι όταν ο άνθρωπος επαναστατεί και απομακρύνεται από το Θεό, ο Θεός δεν απομακρύνεται, αλλά τον φροντίζει. Και με πολλή υπομονή περιμένει την επιστροφή του. Άλλωστε ας

μην ξεχνάμε πως είναι ο Δημιουργός μας, ο Σωτήρας μας. Είναι ο Κύριος, που «ἐξηγόρασεν ἡμᾶς ἐκ τῆς κατά­ρας τοῦ νόμου, τῷ τιμίῳ Του αἳματι». Συνεπώς δεν ανήκουμε στον εαυτό μας. Είμαστε δούλοι εξα­γορασμένοι. Θέλημα μας πρέπει να είναι το θέλημα του Θεού. «Πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ' ὡς Σύ… γενηθήτω.. τὸ θέλημά Σου» (Ματθ. κστ' 39,42). Και υποτάσσομαι στο θέλημα του Θεού, σημαίνει υποτάσσω. τις σκέψεις, τις αποφάσεις, τις προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντα, όλες τις φιλοδοξίες και τις επιδιώξεις μου, στο θέλημά Του. Υποτάσσομαι στο Θεό σημαίνει: Αυτό που πρόκειται να κάνω τώρα ή μετά το θέλει ο  Θεός(;).

 «Ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ». Αυτή όμως η υπο­ταγή δεν είναι εύκολο πράγμα. Προϋποθέτει αγώνα διμέτωπο. Κατά του εαυτού μας και του διαβόλου. Και ο αγώνας αυτός δεν είναι εύκολος. Είναι σκληρός, ισόβιος. Απαιτεί δυνάμεις και πλήρη εξοπλισμό. Ο διάβολος είναι κραταιός αντίπαλος. Εκπροσωπεί τα του κόσμου και ασκεί έλξη. Είναι δόλιος και πανούργος. Εξαπατά με απα­τηλές υποσχέσεις και δελεαστικά θέλγητρα. Ακόμα και με απειλές εκφοβιστικές που είναι στην πραγματικότητα εντελώς ανίσχυρες, μπρος στην Παντοδυναμία του Θεού.

Γι' αυτό ακριβώς και ο θείος Ιάκωβος συνιστά το «ἀντίστητε». Ποτέ διάλογο και γλυκομίλημα με το διάβολο. Τρέμει τη σταθερότητα και αποφασιστικότητα. Λυγίζει και ηττάται μπρος στο παντοδύναμο ΟΧΙ. Τον υποχρεώνει να φύγει ηττημένος, ντροπιασμένος (Α' Ιωάν. ε' 18, Α' Πέτρ. ε' 8,9). Αντίθετα ση­μειώνει τη μεγαλύτερη του νίκη, στον ελάχιστο ενδοιασμό μας. Και αφού εξασφαλίσει και το ελάχιστο προγεφύρωμα στην ψυχή μας, γίνεται ο εξουσιαστής της.

«Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ, καὶ ἐγγιεῖ ὑμῖν».'Όπου ο διάβολος υποχωρεί εκεί ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για να ενωθούμε με το Θεό. Ποτέ δε χρειάζεται να διατρέξουμε πολύ δρόμο για να Τον συναντήσουμε. Είναι δίπλα μας. Μας παρακολουθεί, έτοιμος να μας συμπαρασταθεί, μόλις Τον επικαλεσθούμε. «Ἐπικάλεσαί με καὶ ἐξελοῦμαί σε» (Ψαλμ. μθ' 15).

 «Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ, καὶ ἐγγιεῖ ὑμῖν», μας βεβαιώνει το Πνεύμα το Άγιο. Εγγίζω το Θεό σημαίνει σκέ­πτομαι το Θεό σε κάθε στιγμή της ζωής μου. Στην εργασία μου, στο δρόμο που βαδίζω, στο κρεβάτι μου όταν ξυπνώ. Εγγίζω το Θεό όταν Τον φέρνω διαρκώς στο μυαλό μου και απαριθμώ τις ευεργεσίες Του, τις φανερές και αφανείς. Εγγίζω το Θεό τέλος, όταν γονατίζω και προσεύχομαι και ανοίγω διάλογο μαζί Του (Βλ. Ζαχαρ. α' 3 και  Μαλαχ. γ' 7).

«Καθαρίσατε, ἁγνίσατε». Καθαρίστε με τη μετάνοια όλη την εξωτερική ζωή και συμπεριφορά σας. Γιατί δε γίνονται δεκτές οι προσευχές μας, εφ' όσον τα υψωμένα χέρια μας δεν είναι καθαρά. Αλλά είναι αδύνατη η εξωτερική καθαρότητα, όταν δεν υπάρχει καθαρή καρδιά (Μάρκ. ζ' 21, 23). Γι' αυτό προσθέτει: «ἁγνίσατε καρδίας δίψυχοι». Για να πλησιάσουμε τον Κύριο, πρέπει οι καρδιές να είναι καθαρές, αγνές, ευθείες, ειλικρινείς, ελεύθερες και αδούλωτες. Το μοναδικό κίνητρο και ελατήριο τους πρέπει να ’ναι η άδολη, ανυπόκριτη αγάπη.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΧΙΛΙΕΣ ΕΥΧΕΣ ΑΠ’ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ,

ΚΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ

ΕΛΑΤΕ ΠΑΛΙ ΦΙΛΟΙ,

Η ΩΡΑ ΕΝΤΕΚΑΜΙΣΙ,

ΕΣΤΙΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ

ΣΤΙΣ ΔΕΚΑΕΝΝΙΑ  Τ’ ΑΠΡΙΛΗ.

Υπενθύμιση από παλαιά μας ανάρτηση:

Και φέτος θα βρισκόμαστε κάθε 15 μέρες περίπου στο φιλόξενο στέκι μας (Ανθίμου Γαζή 35) , πρωινά Κυριακών μετά τη Θεία Λειτουργία στις 11:30 το πρωί για καφέ και συζήτηση.

  Τα θέματά μας θα είναι και πάλι συναρπαστικά και διαφορετικά!

  Μη λείψεις από την παρέα, μη χάσεις τους φίλους σου!

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!!

ΘE MOY ΠPΩTOMAΣTOPA 
MEΣA ΣTIΣ ΠAΣXAΛIEΣ KAI ΣY 
ΘE MOY ΠPΩTOMAΣTOPA 
MYPIΣEΣ THN ANAΣTAΣH! (EΛYTHΣ)

XPIΣTOΣ EK NEKAΔΩN EΓEPΘEIΣ,  
OΛBΩ OΛBON ΠEΠATHKE 
 KAI TOIΣ EN TYMBEΣIN  
TO ZHN EΔΩPHΣATO. 
(OMHPIKO XPIΣTOΣ ANEΣTH)

Από τον τελευταίο μας Κύκλο (05/04/'15) - Το συναξάρι

Ο Άγιος Γρηγόριος Ε’ πατριάρχης Κων/πόλεως (10 Απριλίου)

 Ο Άγιος Γρηγόριος, κατά κόσμο Γεώργιος Αγγελόπουλος, γεννήθηκε στη Δημητσάνα το έτος 1745 μ.Χ., από ευσεβείς και ενάρετους γονείς, τον Ιωάννη και την Ασημίνα. Το 1767 μ.Χ. μετέβη στη Σμύρνη, κοντά στον θείο του εκκλησιάρχη Μελέτιο, παρακολουθώντας μαθήματα στην Ευαγγελική Σχολή. Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στην Πάτμο από τον Δανιήλ Κεραμέα. Μετά τις σπουδές του ήλθε στην αυτοκρατορική μονή της Μεταμορφώσεως των Στροφάδων νήσων, όπου εκάρη μοναχός λαμβάνοντας το όνομα Γρηγόριος. Από εκεί τον κάλεσε ο Μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος και τον χειροτόνησε αρχιδιάκονό του. Όταν αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, επέστρεψε στη Δημητσάνα και έδωσε 1.500 γρόσια για την στέγαση των απόρων φοιτητών.

 Στις 19 Αυγούστου 1785 μ.Χ. εκλέγεται οικουμενικός Πατριάρχης και παραμένει στον πατριαρχικό θρόνο μέχρι τον. Δεκέμβριο του 1798 μ.Χ.. Κατά το έτος αυτό καθαιρείται από την. Πύλη, διότι θεωρήθηκε ανίκανος να διατηρήσει την υποταγή των. Χριστιανικών λαών κάτω από τον Τουρκικό ζυγό και εξορίζεται στο. Άγιον Όρος. Το 1818 μ.Χ. κλήθηκε στον Οικουμενικό θρόνο, στον. οποίο και παρέμεινε μέχρι την ημέρα του μαρτυρικού του θανάτου. Ο Άγιος Γρηγόριος μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία από τον Ιωάννη Φαρμάκη περί τα μέσα του έτους 1818 μ.Χ. στο Άγιον Όρος. «Ἔδειξεν εὐθὺς ζωηρότατον ἐνθουσιασμὸν ὑπὲρ τοῦ πνεύματος αὐτῆς» και «ηὐχήθη ἀπὸ καρδίας», για την επιτυχία του σκοπού της.

 Είναι χαρακτηριστική η επιστολή που έστειλε ο Άγιος Γρηγόριος στις 26 Δεκεμβρίου 1820 μ.Χ. στον Επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και πολύτιμη από ιστορική άποψη, γιατί αποδεικνύει πως ο Εθνομάρτυς Άγιος Γρηγόριος παρακολουθούσε όλα όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα, σε όλες του τις λεπτομέρειες και τις προετοιμασίες για την επανάσταση: «Ἀμφοτέρα τᾶς τιμίας ἐπιστολὰς, διὰ τοῦ ἀγαθοῦ Φοῦντα Γαλαξειδιώτου, ἀσφαλῶς ἐδεξάμην καὶ τοὺς ἐν αὐταὶς τιμίους λόγους ἔγνων. Ἐχεμυθείας, ἀδελφέ, μεγίστη χρεία καὶ προφύλαξις περὶ πᾶν διάβημα, οἱ γὰρ χρόνοι πονηροὶ εἰσι καὶ ἐν ταὶς φιλοπατριώταις ἐστι καὶ μοχθηρῶν ζύμη, ἀφ’ ἧς ὡς ἀπὸ ψωραλέου προβάτου φυλάττεσθε. Κακὸν γὰρ πολλοὶ μηχανώνται διὰ τὸ τῆς φιλοπλουτίας ἔγκλημα. Διὸ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξω κοινολογῶν μοι ἐμπιστευομένοις πατριώταις, τὰ ἐχεμυθείας δεόμενα. Οἱ Γαλαξειδιώται, οὖς ἐπιστέλλεις μοι συνεχῶς, πεφροντισμένως ἐνεργούσι, καὶ ἀφ’ ὧν ἔγνω ἀδύνατον ἀντὶ παντὸς τιμίου οὐδ’ ἐλάχιστον λόγον ἕρκος ὀδόντων φυγείν. Οὐ μόνον τὰ σά, ἀλλὰ καὶ τὰ τῶν ἐν Μορέᾳ ἀδελφῶν γράμματα κομίζουσι μοι. Ἡ τοῦ Παπανδρέα πρᾶξις πατριωτικὴ μὲν τοῖς γινώσκουσι τὰ μύχια, κατακρίνουσι δὲ οἱ μὴ εἰδότες τὸν ἄνδρα. Κρυφὰ ὑπερασπίζου αὐτόν, ἐν φανερῷ δὲ ἄγνοιαν ὑποκρίνου, ἔστι δ’ ὄτε καὶ ἐπίκρινε τοῖς θεοσεβέσιν ἀδελφοῖς καὶ ἀλλοφύλοις. Ἰδὶα πράυνον τὸν Βεζύρην λόγοις καὶ ὑπόσχεσιν, ἀλλὰ μὴ παραδοθήτω εἰς λέοντος στόμα. Ἄσπασον οὒν ταὶς ἐμαὶς εὐχαὶς τοὺς ἀνδρείους ἀδελφούς, προτρέπων εἰς κρυψίνοιαν διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων. Ἀνδρωθήτωσαν ὥσπερ λέοντες καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Κυρίου κρατύνει αὐτούς, ἐγγὺς δ’ ἔστι τοῦ Σωτῆρος τὸ Πάσχα. Αἳ εὐχαὶ τῆς ἐμῆς μετριότητος ἐπὶ τῆς κεφαλῆς σου, ἀδελφέ μου Ἠασαΐα. Γεωργοὶ ἀκαμάτως καὶ ὄλβια γεώργια δώσοι σοι ὁ Πανύψιστος».

Όταν σε μια συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Μητροπολίτης Δέρκων Γρηγόριος προέτρεψε τον Πατριάρχη να μεταβούν στην Πελοπόννησο για να τεθούν επικεφαλής της Επαναστάσεως, ο Γρηγόριος ο Ε' απάντησε: «Καὶ ἐγὼ ὡς κεφαλὴ τοῦ Ἔθνους καὶ ὑμεῖς ὡς Σύνοδος ὀφείλομεν νὰ ἀποθάνωμεν διὰ τὴν κοινὴν σωτηρίαν. Ὁ θάνατος ἠμῶν θὰ δώση δικαίωμα εἰς τὴν Χριστιανοσύνην νὰ ὑπερασπίση τὸ Ἔθνος ἐναντίων τοῦ τυράννου. Ἀλλ’ ἂν ὑπάγωμεν ἠμεῖς νὰ θαρρύνωμεν τὴν Ἐπανάστασιν, τότε θὰ δικαιώσωμεν τὸν Σουλτάνον ἀποφασίσαντα νὰ ἐξολοθρεύση ὅλον τὸ Ἔθνος».

 Όταν μερικοί προσπάθησαν να τον πείσουν να φύγει από την Κωνσταντινούπολη και να σώσει τον εαυτό του απάντησε: «Μὲ προτρέπετε εἰς φυγήν. Μάχαιρα θὰ διέλθη τᾶς ρύμας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ λοιπῶν πόλεων τῶν χριστιανικῶν ἐπαρχιῶν. Ὑμεῖς ἐπιθυμεῖτε ὅπως ἐγὼ μεταμφιεζόμενος καταφύγω εἰς πλοῖον ἢ κλεισθῶ ἐν οἰκίᾳ οἱουδήποτε εὐεργετικοῦ ὑμῶν Πρεσβευτοῦ, ν’ ἀκούω δὲ ἐκεῖθεν πῶς οἱ δήμιοι κατακρεουργούσι τὸν χηρεύοντα λαόν. Οὐχί! Ἐγὼ διὰ τοῦτο εἶμαι Πατριάρχης, ὅπως σώσω τὸ Ἔθνος μου, οὐχὶ δὲ ὅπως θὰ θεωρήσωσιν ἀδιαφόρως πῶς ἡ πίστις αὐτῶν ἐξυβρίσθη ἐν τῷ προσώπῳ μου. Οἱ Ἕλληνες, οἱ ἄνδρες τῆς μάχης, θὰ μάχωνται μετὰ μεγαλυτέρας μανίας, ὅπερ συχνάκις δωρεῖται τὴν νίκην. Εἰς τοῦτο εἶμαι πεπεισμένος. Βλέπετε μεθ’ ὑπομονῆς εἰς ὅτι καὶ ἂν μοῦ συμβῇ. Σήμερον (Κυριακὴ τῶν Βαΐων) θὰ φάγωμεν ἰχθεῖς, ἀλλὰ μετὰ τίνας ἡμέρας καὶ ἴσως καὶ ταύτην τὴν ἑβδομάδα οἱ ἰχθεῖς θὰ μᾶς φάγωσιν… Ναί, ἂς μὴ γίνω χλεύασμα τῶν ζώντων. Δὲν θὰ ἀνεχθῶ ὥστε εἰς τὰς ὁδοὺς τῆς Ὀδησσοῦ, τῆς Κερκύρας καὶ τῆς Ἀγκῶνος διερχόμενον ἐν μέσῳ τῶν ἀγυιῶν νὰ μὲ δακτυλοδείκτωσι. λέγοντες: “Ἰδοὺ ἔρχεται ὁ φονεὺς Πατριάρχης”. Ἂν τὸ Ἔθνος μου σωθῆ καὶ θριαμβεύση, τότε πέποιθα θὰ μοῦ ἀποδώση θυμίαμα ἐπαίνου καὶ τιμῶν, διότι ἐξεπλήρωσα τὸ χρέος μου… Ὑπάγω ὅπου μὲ καλεῖ ὁ νοῦς μου, ὁ μέγας κλῆρος τοῦ Ἔθνους καὶ ὁ Πατὴρ ὁ οὐράνιος, ὁ μάρτυς τῶν ἀνθρωπίνων πράξεων».

 Ο Γρηγόριος ο Ε', ο φλογερός αυτός Ιεράρχης, ακολούθησε τον δρόμο του. Σάρκωσε ολόκληρο το υπόδουλο Γένος. Επωμίσθηκε το σταυρό του. Ανέβηκε το Γολγοθά του. Δέχθηκε ραπίσματα, χλευασμούς, εμπτυσμούς και τέλος τον θάνατο με απαγχονισμό. Μπροστά στο Πατριαρχείο, την ημέρα του Πάσχα του 1821, οι Τούρκοι κρέμασαν τον Πατριάρχη.
            Στο έγγραφο της καταδίκης του ( «γιαφτάς»), αναφέρεται η αιτία του απαγχονισμού του: «.…Ἀλλ’ ὁ ἄπιστος πατριάρχης τῶν Ἑλλήνων… ἐξ αἰτίας τῆς διαφθορᾶς τῆς καρδίας του, ὄχι μόνον δὲν εἰδοποίησεν οὐδ’ ἐπαίδευσε τοὺς ἀπατηθέντας, ἀλλὰ καθ’ ὅλα τὰ φαινόμενα ἦτο καὶ αὐτός, ὡς ἀρχηγός, μυστικὸς συμμέτοχος τῆς Ἐπαναστάσεως… ἀντὶ νὰ δαμάσῃ τοὺς ἀποστάτας καὶ δώση πρῶτος τὸ παράδειγμα τῆς εἰς τὰ καθήκοντα ἐπιστροφῆς τῶν, ὁ ἄπιστος οὗτος ἔγινεν ὁ πρωταίτιος ὅλων τῶν ἀνεφυεισῶν ταραχῶν.… Ἐπειδὴ πανταχόθεν ἐβεβαιώθημεν περὶ τῆς προδοσίας του ὄχι μόνον εἰς βλάβην τῆς ὑψηλῆς Πύλης, ἀλλὰ καὶ εἰς ὄλεθρον αὐτοῦ τοῦ ἔθνους του, ἀνάγκη ἦτο νὰ λείψη ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἀπὸ τοῦ προσώπου τῆς γῆς καὶ διὰ τοῦτο ἐκρεμάσθη πρὸς σωφρονισμὸ τῶν ἄλλων».

 Ένα χρόνο μετά τον απαγχονισμό και την μεταφορά του τιμίου λειψάνου του από τον πλοίαρχο Μ. Σκλάβο στην Οδησσό της Ρωσίας, ο Ζακυνθινός ιερωμένος Οικονόμος Νικόλαος Κοκκίνης, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Ζακύνθου, εφημέριος τότε του παλαίφατου ναού της Οδηγήτριας και φλογερότατος Φιλικός, ευαισθητοποιημένος από την θυσία του Πατριάρχη, συνθέτει Ακολουθία προς τιμήν του νέου Ιερομάρτυρα, κάτι που αποδεικνύει περίτρανα ότι ο Άγιος Γρηγόριος στη συνείδηση του Γένους κατέκτησε αμέσως με το τίμιο αίμα του θέση Αγίου.
            Το 1871 μ.Χ. η Εκκλησία της Ελλάδος θεώρησε επιβεβλημένο να μετακομίσει το τίμιο λείψανό του από την Οδησσό στην απελεύθερη Αθήνα. Κατά την Πανυχίδα μάλιστα, που τελέσθηκε εκεί κατά την ημέρα της μνήμης του, «ἐξεφώνησεν ἀπ’ ἄμβωνος, κατ’ ἐπίμονον τῶν ὁμογενῶν ἀπαίτησιν, λογύδριον ὁ Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ζακύνθου». Το ιερό λείψανο έφθασε στην Αθήνα την 25η Απριλίου 1871 μ.Χ., όπου οι Αθηναίοι του επεφύλαξαν πάνδημη υποδοχή. Με κατάνυξη και αγαλλίαση εναπετέθη στον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα σε περίβλεπτη λάρνακα.

Στις 10 Απριλίου 1921 ανακηρύχθηκε Άγιος από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Από τον τελευταίο Κύκλο μας (05/04/'15) Γ'

Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ

Έξι   μέρες πριν το Πάθος, η πόρνη, μυρώνει με πανάκριβο μύρο τα πόδια του Χριστού. Ο Ιούδας λυπάται,   γιατί  η   Μαρία   χύνει   το πανάκριβο μύρο, αυτός, όμως, δε λυπάται να προδώσει και  να γίνει o ηθικός αυτουργός στο να χυθεί το πανάκριβο και ανεκτίμητο αίμα του Χριστού. Έτσι γίνεται φανερό τι υποκίνησε την προδοσία: Η φιλαρ­γυρία! Το πάθος αυτό τον είχε κυριεύσει, γι' αυτό πούλησε το Θεό ολόκληρο. Έδειξε αδιαφορία, αλλά το πάθος, όταν μένει απολέμητο, αποθηριώνεται, γίνεται τέρας, τρώει τον άνθρωπο. Θα μπορούσε να μιλήσει στον Κύριο γι' αυτό, να ζητήσει βοήθεια από τους συμμαθητές του. Όμως, αυτός απομονώθηκε ψυχικά και δεν μπόρεσε να φανερώσει τι του συνέβαινε, ώστε να εξομολογηθεί και να αποκαλύψει την αδυναμία του. Και όταν το κακό κρύπτεται, γίνεται καρκίνωμα κρυφό, στα βάθη των σπλάχνων μας, με αποτέλεσμα να νεκρώνει κάθε πνευματική ικμάδα και ζωή. Ο Ιούδας αντιμετώπισε, με ραθυμία, τις κακίες της ψυχής του, κι αυτές έγιναν ολέθρια πάθη που τον έπνιξαν.

  Όλα αυτά, βέβαια, τα άσχημα του Ιούδα τα χρησιμοποίησε ο Κύριος για το αγα­θό, υπέμεινε την προδοσία, για να λυτρώσει εμάς. Όπως οι κακοί κά­νουν κακή χρήση των αγαθών έργων του Θεού, έτσι και ο Θεός κάνει καλή χρήση των κακών έργων των κακών ανθρώπων.

  Στο Μυστικό δείπνο, βλέπει το Χριστό να πλένει τα πόδια των μαθητών, να λέει ότι ένας από εσάς θα με παραδώσει, κι ενώ ο Κύριος τα ξέρει αυτά, δεν τον αποκαλύπτει, δεν τον επιπλήττει, του φέρεται ευγενικά. «Προείπε την προδοσία, για να εμποδίσει την παρανομία. Την προείπε, χωρίς ν' αναφέρει το πρό­σωπο του προδότη, αλλά δεν μπόρεσε αυτό ν' αποτρέψει την παρανο­μία του μαθητή. Ποιος είδε τέτοια φιλανθρωπία Κυρίου; (Χρυσόστομος). Έπρεπε να γονατίσει και να ζητήσει συγγνώμη από το Σωτήρα, αλλά αυτός, αντίθετα, με σκληρή φωνή, φανέρωνε τη θρασύτητα της ψυχής του, λέγοντας: «Μήπως είμαι εγώ, Κύριε;» (Ματθ. κστ’, 25). «Πω-πω, αδιαντροπιά γλώσσας, πω-πω σκληρή ψυχή!... Ενώ ήταν λύκος, ως προς τις προθέσεις, απάντησε με τη φωνή των προβάτων» (Χρυσόστο­μος).

Ο Ιούδας θα συναισθανθεί το λάθος του, αλλά δε θα μετα­νοήσει.. Αναγνωρίζει την   αθωότητα του Ιησού, αλλά δε ζητά συγνώμη, άλλο μετάνοια κι άλλο μεταμέ­λεια. Η πραγματική μετάνοια χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια για διόρθωση του κακού, ενώ η απλή μεταμέλεια είναι αλλαγή σκέψης, χω­ρίς καμία προσπάθεια διόρθωσης. Ο Ιούδας αναγνώρισε το λάθος του, αλλά δεν έκανε κάτι, για να το διορθώσει. Το ότι αυτοκτόνησε δείχνει ότι ο εγωισμός του, τώρα, λειτούργησε αυτοκαταστροφικά. Προφανώς έβαλε και ο διάβολος το χέρι του  και τον οδήγησε στην απελπισία. («Τό  ἁμαρτάνειν  ἐστίν  ἀνθρώπινον, τό ἀπελπίζεσθαι δαιμονικόν»).

Να εδραιώ­σουμε την πίστη μας –«μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες»- στη βίωση της, να Τον αγαπήσουμε τόσο πολύ («φιλεῖς με;») για να αποφύγουμε την άρνηση και αν, τέλος, κάνουμε λάθη, να μην απελπιστούμε, μα να προστρέξουμε, μετανιωμένοι στην αγάπη και το έλεος Του.    

Από τον τελευταίο μας Κύκλο (05/04/'15) Β'

Η ΑΡΝΗΣΗ

           Ο ευσεβής και ενθου­σιώδης Πέτρος πέταξε τα δίχτυα από τους πρώτους και ακολούθησε το Χριστό πιστά, όταν Εκείνος τον κάλεσε να γίνει μαθητής Του. Αγάπησε τον Κύριο, και ξεχώρισε μεταξύ των άλλων μαθη­τών. Μάλιστα αξιώθηκε, μαζί με τους γιους του Ζεβεδαίου, να δει τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, την υψίστη αυτή εμπειρία, να δει το άκτιστο φως της θεότητας. Στην ερώτηση του Χριστού: «Εσείς, ποιός λέτε πως είμαι:», προτρέχει να απαντήσει πρώτος: «Εσύ είσαι ο Μεσσίας, ο Υιός του αληθινού Θεού». 

            Στο Μυστικό Δείπνο, δεν δέχεται να του πλύνει τα πόδια ο Διδάσκαλος. «Αν δεν σου τα πλύνω, δεν έχεις μέρος, μαζί μου, στη βασιλεία των Ουρανών. -Τότε, Κύριε, όχι μόνον τα πόδια, αλλά και τα χέρια και το κεφάλι μου να πλύνεις!» Λίγο αργότερα, όταν ο Κύριος αποκαλύπτει ότι θα κλονισθεί η πίστη όλων, ο ορμητικός Πέτρος διαβεβαιώνει ότι, κι αν οι άλλοι σκανδαλισθούν, εκείνος όχι... Στη Γεσθημανή κόβει το αυτί του δούλου, στη δίκη του Ιησού καταφέρνει, γεμάτος θλίψη και αγωνία, να μπει στο σπίτι του αρχιερέα, όπου δικαζόταν ο Χριστός, τον όποιο αρνείται τρεις φορές, για να μετανοήσει κατόπιν υποδειγματικά και να κλάψει πικρά, ενώ ο αναστημένος Κύριος, με την τριπλή ερώτηση «Σίμων Ἰωνᾶ, ἀγαπᾷς με;», τον αποκατέστησε (Ιωάν. κα’,15-17).

Μετά την Πεντηκοστή, αλλοιωμένος από τη θεία Χάρη, εκείνος πού είχε δειλιάσει μπροστά σε μία υπηρέτρια, δε φοβήθηκε να ελέγξει τους σταυρωτές του Κυρίου και να τους καλέσει σε μετάνοια, με απο­τέλεσμα, από το εμπνευσμένο κήρυγμα του, να πιστέψουν τρεις χιλιά­δες άνθρωποι (Πράξ. β’, 14-41). Με παρόμοιο ζήλο, θα συνεχίσει τη λαμπρή πορεία του και την πλούσια διακονία του, μέχρι το μαρτυρικό του θάνατο για την αγάπη του Χριστού. Αυτός ήταν ο Πέτρος: «το στόμα των αποστόλων, ο θερμός απόστολος» κατά τον ι. Χρυσόστομο.

Η άρνηση του Πέτρου σημαίνει πολλά για μας: Πόσες φορές δεν μας κυριεύει και εμάς η παγκάκιστη αμέλεια; Και ενώ ομολογούμε το Θεό με τα λόγια, τον αρνούμαστε με τα έργα, κάνοντας αντίθετα προς εκείνα που διατάζει; Κι αφού μιμούμαστε όλοι τον Πέτρο στην αμαρτία, ας τον μιμηθούμε και στη μετάνοια. «Η μεν προσευχή καταπραΰνει τον Θεό, που είναι οργισμένος, ενώ τα δάκρυα τον ανα­γκάζουν να ελεήσει» (άγιος Ιερώνυμος). 

«Μετά τη βροχή, ο αέρας γί­νεται καθαρός και ξάστερος, και μετά τα δάκρυα, η ψυχή και ο νους γίνονται καθαρά και ξάστερα» (Χρυσόστομος). Ο απόστολος έγινε φω­τεινό παράδειγμα προς μίμηση. .Δεν υπάρχουν αναμάρτητοι άν­θρωποι αλλά μετανοούντες και αμετανόητοι. Με την ειλικρινή μετάνοια, ο άνθρωπος καθαρίζεται από τα αμαρτήματα και λαμβάνει την άκτιστη Χάρη. Δεν υπάρχει αμάρτημα, όσο βαρύ κι αν είναι, που να μπορεί να νικήσει την αγάπη και τη φιλανθρωπία του Θεού. Το μόνο αμάρτημα που δεν συγχωρείται είναι η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή η αμετανοησία.

Από τον τελευταίο μας Κύκλο (05/04/'15) Α'

Η ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ

       Ο απόστολος Θωμάς ήταν άνθρωπος που σκεπτόταν, ζύγιζε τον κάθε λόγο του,  πίστευε αληθινά τον Κύριο του και Θεό μας, Τον ακολούθησε σ’ όλες τις περιοδείες, σε όλα τα κηρύγ­ματα, σε όλα τα θαύματα, σε όλη τη διαδρομή της δράσης Του. 

                  Ο ι. Χρυσόστομος, πάντως, μπαίνει στη θέση του Θωμά και λέει: «Πώς θα κάνω να πιστέψουν οι άπιστοι αυτά τα όποια ούτε εγώ έχω παρακολουθήσει; Να πω στους Ιουδαίους και στους Έλληνες πως έχω δει τον Κύριό μου να Τον σταυρώνουν, όμως δεν Τον έχω δει να ανασταίνεται, αλλά μόνον άκουσα γι' Αυτόν; Και ποιος δε θα γελάσει με τα λόγια μου; Ποιος δε θα περιφρονήσει το κήρυγμα μου; Άλλο είναι η απαγγελία λόγων και άλλο η εμπειρία των πραγμάτων... Διότι κάθε λόγος γίνεται ισχυρός και βέβαιος, αν δεχθεί την συνηγορία από τα γεγονότα... Και κάθε λόγος που στερείται την από τα έργα μαρτυ­ρία εξαφανίζεται στον αέρα. Και ο ιερός υμνογράφος θα αναφωνήσει: «Ὦ! καλή ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ βεβαίαν πίστιν ἐγέννησεν».

      Και στην σημερινή εποχή, υπάρχουν διαφορετικοί χαρακτήρες, άρα διαφορετικοί είναι οι τρόποι αναζήτησης της αλήθειας και οι απα­ντήσεις των ανθρώπων. Ο ένας πιστεύει αμέσως και αυθόρμητα, ο άλ­λος θέλει να μελετήσει, να ερμηνεύσει, για να πεισθεί. Η Εκκλησία μας δεν εμποδίζει την έρευνα, αφού, όπως γνωρίζουμε, ο ίδιος ο Κύ­ριος έδειξε, με το παράδειγμα Του, ότι δέχεται την έρευνα. Εκείνο που, πολλές φορές, ακούγεται να λέγεται ειρωνικά από μερικούς «πίστευε και μη έρευνα», δεν είναι ορθόδοξο και δε γνω­ρίζουμε από ποιόν και πότε ειπώθηκε. Οι περισσότεροι άνθρωποι ισχυρίζονται πως πρέπει να δουν, για να πιστέψουν. Ως ένα βαθμό, έχουν δίκιο. Το παράδειγμα μας το δίνει ένας μαθητής που αγαπούσε πολύ το Δάσκαλο και που ο Δάσκαλος δεν αρνήθηκε να εμφανιστεί μπροστά του και να του προσφέρει τις πληγές Του, για να τις αγγίξει. Πολλοί τίμιοι και ειλικρινείς άνθρωποι, έπειτα από δραματική πάλη μέσα τους, είδαν το φως της αλήθειας και ομο­λόγησαν «ο Κύριος μου και ο Θεός μου». Αρκεί να μην «ψάχνουμε» συ­νεχώς και δεν καταλήγουμε , ούτε να καθόμαστε στον καναπέ μας και να λέμε: «ας έρθει μπροστά μου να Τον δω και να Τον πιστέψω», γιατί τότε βρισκόμαστε  σε πλάνη και πάντα θα περιπλανιό­μαστε και θα απομακρυνόμαστε από την αλήθεια και την ειρήνη.