Από τους παλιούς μας Κύκλους (30/11/'08)

Του αγίου πατρός ημών ΙΝΝΟΚΕΝΤΙΟΥ, επισκόπου Ιρκούτσκ.   (26η Νοεμβρίου)

Ο άγιος Ιννοκέντιος, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, εκάρη μοναχός στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου στα 1706. Έπειτα έγινε καθηγητής στην Εκκλησιαστική Ακαδημία της Μόσχας, πρωθιερέας του Στόλου και αναπληρωτής ηγούμενος της Λαύρας Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι της  Πετρουπόλεως. Το 1721 χειροτο­νήθηκε επίσκοπος και του εμπιστεύθηκαν μία αποστολή στην Κίνα.

Εξαιτίας όμως μιας παρεξηγήσεως, η κινεζική κυβέρνηση αρνήθηκε να τον δεχθεί και ο αρχιερέας χρειάσθηκε να εγκατασταθεί προσ­ωρινά πλησίον της λίμνης Βαϊκάλης, περιμένοντας να βρεθεί λύση. Στερημένος αυτός και η ακολουθία του από κάθε πόρο, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να φιλοξενηθούν και ζούσαν από ελεημοσύνες και κάποιες περιστασιακές χειρωνα­κτικές εργασίες.

Ο άγιος Ιννοκέντιος επωφελήθηκε από τούτη την εξο­ρία για να μάθει τις γλώσσες των ντόπιων και να ιδρύσει σχο­λείο για τους Μογγόλους οδηγώντας πολλούς στην πί­στη του Χριστού.

Το 1722 διορίσθηκε επίσκοπος Ιρκούτσκ. Η περιοχή αυτή στην ανατολική  Σιβηρία διέθετε μό­νο τριάντα τρεις εκκλησίες και τέσσερα μοναστήρια. Οι ειδωλολά­τρες αγνοούσαν το Ευαγγέλιο και οι ορθόδοξοι, στερη­μένοι από οποιαδήποτε πνευματική καθοδήγηση, ήταν βυθισμένοι σε βαθειά ηθική παρακμή. Ο άγιος Ιννοκέντιος αγωνίσθηκε δέκα χρόνια για τη μεταστροφή και την κατήχηση των μογγολικών φυλών (Γιακούτων, Τουνγκουσίων και Βουριατών) στην ίδια τους τη γλώσσα και για την αναμόρφωση των ηθών των ορθοδόξων. Έκτισε πολλές εκκλησίες και ίδρυσε σχολή για την εκπαίδευση ιερέων. Ο ίδιος διέμενε στη Μονή της Αναλήψεως στο Ιρκούτσκ και ήταν απέναντι στους μοναχούς απαι­τητικός, όπως και έναντι του εαυτού του. Του άρεσε να αποσύρεται συχνά στη σπηλιά του κτίτορός της, αγίου Γερασίμου, και αφιέρωνε τις νύκτες του στην προσευχή, τη μελέτη των έργων των αγίων Πα­τέρων και στη σύνταξη  ομιλιών  στα ρωσικά ή στις ντόπιες διαλέκτους.

Το τραχύ κλίμα της Σιβηρίας υπέσκαψε την υγεία του αγίου επι­σκόπου και μετά από ασθένεια παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό το 1731. Πολλά θαύματα έγιναν και γίνονται ακόμη στον τάφο του. Οι κάτοικοι της Σιβηρίας τον τιμούν ισαξίως με τον άγιο Νικόλαο [6 Δεκ.], ως Φωτιστή τους.  

Από τους παλιούς μας Κύκλους

Ένας σύγχρονος άγιος μιλάει για την οικονομική κρίση!!!

(Η επιστολή γράφτηκε τη δεκαετία του ’30 και αναφέρεται στην τρομερή οικονομική κρίση (δίκη) του 1929 , η οποία έπληξε σκληρά πολλές χώρες οδηγώντας τις σε ύφεση, εταιρείες σε χρεοκοπία και απλούς  ανθρώπους στην ανεργία , τα συσσίτια , την απόγνωση ακόμη και την αυτοκτονία) 

Στον παπα-Καράν για την κρίση του κόσμου.

Με ρωτάς, άνθρωπε του Θεού, από πού προέρχεται η σημερινή κρίση, και τί σημαίνει αυτή. Ποιος είμαι εγώ για να με ρωτάς για ένα τόσο μεγάλο μυστικό; «Μίλα όταν έχεις κάτι καλύτερο από τη σιωπή», λέει ο άγιος Γρηγόριος ό Θεολόγος. Όμως παρόλο που θεωρώ, ότι η σιωπή είναι τώρα καλύτερη από κάθε ομιλία, και όμως λόγω αγάπης προς εσένα, θα σου εκθέσω εκείνα που σκέπτομαι περί αυτού που ρώτησες.

Η κρίση είναι ελληνική λέξη, και σημαίνει δίκη.

Στην Αγία Γραφή αυτή η λέξη χρησιμοποιείται πολλές φορές. Έτσι ο ψαλμωδός λέει: «διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει» (Ψαλμ. α΄ 5). Σε άλλο μέρος πάλι λέει: «ἔλεος καὶ κρίσιν ᾄσομαί σοι, Κύριε» (Ψαλμ. ρ΄ 1). Ο σοφός Σολομώντας γράφει, ότι «παρὰ δὲ Κυρίου πάντα τὰ δίκαια» (Παρ. Σολ. ιϚ΄ 33). Ο ίδιος ο Σωτήρας είπε, «ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ» (Ίωάν.  ε΄22),ενώ λίγο πιο κάτω λέγει πάλι «νῦν κρίσις ἐστὶ τοῦ κόσμου τούτου» (Ίωάν. ιβ΄31). Ο από­στολος Πέτρος γράφει «ὅτι ὁ καιρὸς τοῦ ἄρξασθαι τὸ κρίμα ἀπὸ τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ·» (Α' Πετρ. δ΄17).      

Αντικατάστησε τη λέξη «κρίση» με τη λέξη «δίκη» και διάβασε: «διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν δίκῃ» ή «ἀλλὰ τὴν δίκην πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ» ή «νῦν δίκη ἐστὶ τοῦ κόσμου τούτου» ή ότι «ἀποδώσουσι λόγον τῷ ἑτοίμως ἔχοντι δικᾶσαι ζῶντας καὶ νεκρούς».

Έως τώρα οι ευρωπαϊκοί λαοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη «δίκη», αντί για τη λέξη «κρίση», όποτε και να τους έβρισκε κάποια συμφορά. Τώρα η καινούργια λέξη αντικατέστησε την παλιά, και το κατανοητό έγινε ακατανόητο. Όταν γινόταν ξηρασία, πλημμύρα, πόλεμος ή έπεφτε επιδημία, όταν έριχνε χαλάζι, γίνονταν σεισμοί, πνιγμοί και άλλες συμφορές, λέγανε «Θεία δίκη!».

Και αυτό σημαίνει: κρίση μέσα από ξηρασίες, κρίση μέ­σα από πλημμύρες, μέσα από πολέμους, μέσα από επιδη­μίες κλπ. Και τη σημερινή χρηματο-οικονομική δυσκολία ο λαός την θεωρεί ως Θεία δίκη, όμως δεν λέει η δίκη αλλά η κρίση. Έτσι ώστε η δυσκολία να πολλαπλασιάζεται με το να γίνεται ακατανόητη! Εφόσον όσο ονομαζόταν με την κατανοητή λέξη «δίκη», ήταν γνωστή και η αιτία, λόγω της οποίας ήρθε η δυσκολία, ήταν γνωστός και ο Δικαστής, ο Οποίος επέτρεψε την δυσκολία, ήταν γνωστός και ο σκοπός της επιτρεπόμενης δυσκολίας. Μόλις όμως χρησιμοποιήθη­κε η λέξη «κρίση», λέξη ακαταλαβίστικη σε όλους, κανείς δεν ξέρει πια να εξηγήσει ούτε για ποιο λόγο, ούτε από Ποιόν, ούτε ως προς τι. Μόνο σ’ αυτό διαφέρει η τωρινή κρίση από τις κρίσεις που προέρχονται από την ξηρασία ή την πλημμύρα ή τον πόλεμο ή την επιδημία ή τους πνιγμούς ή κάποιους άλλους πειρασμούς.                                                                    

Με ρωτάς για την αιτία της τωρινής κρίσης, ή της τωρινής Θείας δίκης!

Η αιτία είναι πάντα η ίδια. Η αιτία για τις ξηρασίες, τις πλημμύρες, τις επιδημίες και άλλα μαστιγώματα της γενιάς των ανθρώπων, είναι η αιτία και για την τωρινή κρίση.                  Η αποστασία των ανθρώπων από τον Θεό. Με την αμαρτία της Θεο-αποστασίας οι άνθρωποι προκάλεσαν αυτή την κρίση, και ο Θεός την επέτρεψε, ώστε να ξυπνήσει τους ανθρώπους, να τους κάνει ευσυνείδητους, πνευματι­κούς και να τους γυρίσει προς Εκείνον.

Στις μοντέρνες αμαρτίες - μοντέρνα και η κρίση. Και όντως ο Θεός χρησιμοποίησε μοντέρνα μέσα ώστε να το συνειδητοποιήσουν οι μοντέρνοι άνθρωποι: χτύπησε τις τράπεζες, τα χρηματιστή­ρια, τις οικονομίες, το συνάλλαγμα των χρημάτων. Ανακά­τωσε τα τραπέζια στις συναλλαγές σ' όλο τον κόσμο, όπως κάποτε στο ναό των Ιεροσολύμων. Προξένησε πρωτόγνωρο πανικό μεταξύ εμπόρων και αυτών που ανταλλάσσουν το χρήμα. Προκάλεσε σύγχυση και φόβο. Όλα αυτά τα έκανε για να ξυπνήσουν τα υπερήφανα κεφαλάκια των σοφών της Ευρώπης και της Αμερικής, για να έλθουν εις εαυτούς και να πνευματικοποιηθούν. Και από την άνεση και το αγκυροβόλημα στα λιμάνια της υλικής σιγουριάς να θυμηθούμε τις ψυχές μας, να αναγνωρίσουμε τις ανομίες μας και να προ­σκυνήσουμε τον ύψιστο Θεό, τον ζωντανό Θεό.

Μέχρι πότε θα διαρκέσει η κρίση; Όσο το πνεύμα των ανθρώπων παραμείνει δίχως αλλαγή. Ώσπου οι υπερήφα­νοι υπαίτιοι αυτής της κρίσης να παραιτηθούν μπροστά στον Παντοδύναμο. Ώσπου οι άνθρωποι και οι λαοί να θυμηθούν, την ακαταλαβίστικη λέξη «κρίση», να τη μεταφρά­σουν στη γλώσσα τους, ώστε με αναστεναγμό και μετάνοια να φωνάξουν: «η Θεία Δίκη»!

Πες και εσύ, τίμιε πατέρα, η Θεία Δίκη, αντί η κρίση, και όλα θα σου γίνουν ξεκάθαρα.

                                                                            

Χαιρετισμούς και ειρήνη

(Από το βιβλίο του αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς «Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται…»

Ιεραποστολικές επιστολές Α’ , εκδόσεις «ἐν πλῷ» , www.enploeditions.gr)

Ο  άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (1881-1956) υπήρξε Επίσκοπος της Ορθόδοξης Σερβικής Εκκλησίας και θεολόγος με οικουμενικό κύρος και ακτινοβολία - ο Σέρβος  «Νέος Χρυσόστομος».

Γεννήθηκε στο μικρό χωριό Λέλιτς της δυτικής Σερβίας στις 23 Δεκεμβρίου του 1880 (με το παλαιό ημερολόγιο -Ιανουάριο του 1881 με το καινούργιο). Παρακολούθη­σε το  Ορθόδοξο Σεμινάριο του Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι απ' όπου και αποφοίτησε το 1902. Κατά το 28ο έτος της ηλικίας του αναγορεύθηκε διδάκτωρ Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Βέρνης. Το 1909 αναγο­ρεύθηκε διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπι­στημίου της Γενεύης και την ίδια χρονιά χει­ροτονήθηκε μοναχός.

Το 1919 εξελέγη επί­σκοπος Ζίτσας καί το 1920 μετετέθη στην επισκοπή της Αχρίδας, όπου διακόνησε μέχρι το 1934 πού επέστρεψε στη Ζίτσα. Το 1941 οι Γερμανοί εισέβαλαν στο μοναστήρι της Ζίτσα, συνέλαβαν τον Επίσκοπο Νικό­λαο και τον περιόρισαν έγκλειστο στο μονα­στήρι της Λιουμποστίνια. Αργότερα, τον μετέφεραν στο μοναστήρι Βοϊλόβιτσα, όπου κρατούνταν και ο Πατριάρχης Γαβριήλ Ντόζιτς, και στη συνέχεια τον έστειλαν μαζί με τον Πατριάρχη στο στρατόπεδο συγκέντρω­σης του Νταχάου όπου υπέστη κακουχίες και βασανιστήρια. Μετά τον πόλεμο δεν επέστρεψε στη Γιουγκοσλαβία αλλά κατέφυγε στις Η.Π.Α., όπου δίδαξε σε διάφορες  Ορθόδοξες Πανεπιστη­μιακές Σχολές και Σεμινάρια.

Πέθανε τον Μάρτιο του 1956. Τα λείψα­να του μεταφέρθηκαν από την Αμερική στο Λέλιτς στη Σερβία το 1991. Το Μάιο του 2003, η Ιερά Σύνοδος της 'Ορθόδοξης Εκκλησίας της Σερβίας τον ανακήρυξε Άγιο, τον ενέταξε στο Αγιολόγιο της και εορτάζει τη μνήμη του στις 18 Μαρτίου (Κοίμηση) και στις 3 Μαΐου (Μεταφορά λειψάνων).                 Κυριακή 9 Μαΐου 2010

Από τους παλιούς μας Κύκλους

 Τη Εικοστή και Τρίτη  του μηνός Νοεμβρίου, μνήμη του βασιλέως ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΙΕΦΣΚΙ.

Κατά την κρισιμότερη περίοδο  της πολυτάραχης ιστο­ρίας του ρωσικού λαού, ο άγιος Αλέξανδρος διέλαμψε με το θάρρος και τις αρετές ενός χριστιανού ηγεμόνα: δραστήριος, ανδρείος, υπερ­ασπιστής της πίστεως και της δικαιοσύνης, δέχθηκε παρά του Θεού την αποστολή να αφιερώσει τη ζωή του στην υπηρεσία του λαού του, ο οποίος δεχόταν επιθέσεις από παντού. Από νεαρότατη ηλικία μυή­θηκε στη γνώση των όπλων και στην τέχνη της διακυβερνήσεως, από τον πατέρα του Γιαροσλάβ, πρίγκιπα της πόλεως Περεγιασλάβλ έμαθε όμως επίσης να χρησιμοποιεί και τα δύο με σοφία και μέτρο, υποτάσσοντας τα στην υπηρεσία της ευσέβειας και της δικαιοσύνης, χάρη στον επιμελή εκκλησιασμό και στη μελέτη της Αγίας Γραφής. Ο Αλέξανδρος ήταν τόσο όμορφος, τόσο γενναίος και η συμπεριφορά του ήταν τόσο σύμφωνη με το ευαγγελικό πνεύμα, πού προξενούσε τον θαυμασμό και των εχθρών του ακόμη.

Το 1228, μόλις δέκα χρόνων, έγινε μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του ηγεμόνας της υπερήφανης και μεγάλης πόλεως του Νόβγκοροντ. Από πολύ νωρίς γνώρισε τις δυσκολίες του κυβερνάν, γιατί οι κά­τοικοι της πόλεως σπαράσσονταν από αδελφοκτόνες έριδες πού έφερ­ναν αντιπάλους από τη μια τους κρατούντες πλουσίους και από την άλλη τους συνθλιμμένους από τους φόρους και την τυραννία των ευγενών φτωχούς. Το 1231, η κατάσταση αυτή οξύνθηκε από έναν τρομερό λιμό και έναν ασυνήθιστα βαρύ χειμώνα πού προκάλεσαν πολλά θύματα. Ο νέος ηγεμόνας έδειξε τότε τις χριστιανικές αρε­τές του ανοίγοντας όλες τις αποθήκες του με τα αποθέματα και βοη­θώντας προσωπικά τους πλούσιους όπως και τους φτωχούς. Κέρδισε με τον τρόπο αυτό την αγάπη των υπηκόων του και μπόρεσε στα­διακά να επιβάλει την αυθεντία του στους κατοίκους, οι οποίοι μέχρι τότε αρνούνταν να αναγνωρίσουν τον πριγκιπικό του τίτλο. Προστά­της του κλήρου, των μοναχών και των φτωχών, έδωσε όλες τις δυ­νάμεις του για να διαφυλάξει την απειλούμενη πόλη του.

Από το 1223, οι Τάταροι (Μογγόλοι), προερχόμενοι από τις στέ­πες της κεντρικής Ασίας, είχαν εισβάλει ερημώνοντας τεράστιες πε­ριοχές, και μεταξύ 1237 και 1239 ξεχύθηκαν στη Ρωσία λεηλατών­τας και σφαγιάζοντας ότι και όποιους έβρισκαν στον δρόμο τους. Κατέλαβαν το Βλαδιμίρ και είχαν φθάσει εκατό χιλιόμετρα περίπου από το Νόβγκοροντ, όταν άλλαξαν πορεία και κατευθυνόμενοι προς το Κίεβο το έκαναν στάχτη. Εγκαταστάθηκαν κατόπιν στο νοτιοα­νατολικό τμήμα της Ρωσίας, σε μια περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας πού έλεγχε την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα, τον Καύ­κασο και την κεντρική Ασία και η οποία έγινε γνωστή ως Χρυσή 'Ορδή. Για δύο αιώνες οι Τάταροι επέβαλαν στις ρωσικές ηγεμονίες βαρύτατους φόρους υποτέλειας, υπό τη διαρκή απειλή μιας φονικής εισβολής σε περίπτωση εξεγέρσεως.

Μένοντας μόνος ηγεμόνας του Νόβγκοροντ, μετά τον θάνατο του αδελφού του το 1236, ο Αλέξανδρος έπρεπε να αντιμετωπίσει έναν αμεσότερο κίνδυνο πού προερχόταν από τη Δύση. Τα βασίλεια της Σουηδίας και Λιθουανίας μαζί με τους Τεύτονες Ιππότες είχαν συν­δυάσει τις προσπάθειες τους για να καταλάβουν τις ρωσικές ηγεμο­νίες πού ήταν αποδυναμωμένες από τη μογγολική εισβολή και τις εσωτερικές τους έριδες. Την 16η Ιουλίου 1240 αναγκάσθηκε να συγ­κεντρώσει έναν ολιγάριθμο στρατό για να αποκρούσει μια βίαιη και μαζική επιδρομή των Σουηδών. Την παραμονή της μάχης, το βράδυ, φανερώθηκαν οι άγιοι Μπόρις και Γκλέμπ σε μια μυστηριώδη βάρκα να κατεβαίνουν τον ποταμό Νέβα, παροτρύνοντας τους ουράνιους κωπηλάτες να κάνουν γρήγορα για να συνδράμουν τον «συγγενή τους Αλέξανδρο». Ενθαρρυμένοι από τούτο το όραμα και με τη βοήθεια της Θεοτόκου, ο νεαρός ηγεμόνας και οι άνδρες του επέφεραν συν­τριπτική ήττα στους εχθρούς. Εκεί πήρε το  προσωνύμιο «Νιέφσκι» ( «του Νέβα»).

Παρά τη νίκη αυτή ωστόσο, ο λαός του Νόβγκοροντ που σπαρασσόταν πάλι από έριδες εξεδίωξε τον ήρωά του μετά από λίγο καιρό. Την επόμενη όμως χρονιά, οι Τεύτονες Ιππότες πού είχαν καταλάβει το Πσκώφ απειλούσαν το Νόβγκοροντ. Κάλεσαν λοιπόν τον Αλέξανδρο, ο οποίος δίχως να κρατήσει κακία έτρεξε σε βοήθεια του λαού του και κέρδισε μια νέα νίκη κοντά στη λίμνη Πέιπους (1242). Το Νόβγκοροντ τον υποδέχθηκε τότε ως ήρωα και πέρασε τα επόμενα τέσσερα χρόνια αποκρούοντας τις συνεχείς επιδρομές των Λιθουανών.                                                                                                    

Όταν εκοιμήθη ο πατέρας του το 1246, ο Αλέξανδρος μαζί με τους άλλους Ρώσους πρίγκιπες κλήθηκαν στη Χρυσή 'Ορδή, από τον Τάταρο χάνο. Κατά τα μογγολικά έθη, η δήλωση υποταγής στον Μογγόλο ηγεμόνα συνεπαγόταν επίσης τη συμμετοχή σε ειδωλολατρικές τελετές επί ποινή θανάτου.

Ο Αλέξανδρος το γνώριζε, αλλά με τί­ποτε στον κόσμο δεν ήθελε να προδώσει την πίστη του, έτσι προετοιμά­σθηκε να πεθάνει. Όταν βρέθηκε ενώπιον του χάνου, υποκλίθηκε με σεβασμό μπροστά στον οικοδεσπότη του, αλλά αρνήθηκε να συμμε­τάσχει στην παγανιστική τελετουργία, λέγοντας: «Μεγαλειότατε, σε τιμώ, γιατί ο Θεός σου παραχώρησε την εξουσία σου, δεν μπορώ όμως να προσκυνήσω τα είδωλα, γιατί είμαι χριστιανός και λατρεύω τον ένα και τριαδικό Θεό, τον Ποιητή ουρανού και γης». Ο χάνος, εντυ­πωσιασμένος από το θάρρος του και πληροφορημένος για τα κατορθώ­ματα του, διέταξε να μην του κάνουν κακό και του προσέφερε φιλοξενία με όλες τις τιμές. Από εκεί, ο Αλέξανδρος και ο αδελφός του Ανδρέας στάλθηκαν στον μεγάλο χάνο, στο Καρακορούμ, στις εσχατιές της Μογγολίας. Επέστρεψε στο Νόβγκοροντ το 1251, εξαντλημένος και άρρωστος μετά από τέτοιο ταξίδι, αλλά έχοντας στερεώσει τη θέση του ως ηγεμόνας του Νόβγκοροντ και του Κιέβου και έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη των κατακτητών.

Το 1251 ο Ανδρέας, ηγεμόνας του Βλαδιμίρ, συμμαχώντας με τους Σουηδούς εξεγέρθηκε κατά των Τατάρων, εκθέτοντας έτσι τη Ρωσία σε τρομερά αντίποινα. Ο Αλέξανδρος πήγε πάλι στη Χρυσή Ορδή και κατόρθωσε να αποτρέψει την εισβολή. Εξαγόρασε πολλούς αιχμαλώτους με κρατικούς πόρους και έχοντας αποκτήσει την εξου­σία σε όλη τη Ρωσία επιχείρησε να συγκεντρώσει τον διεσπαρμένο λαό του Κιέβου. Τα επόμενα χρόνια πήγε για τρίτη και τέταρτη φορά στον χάνο, για να μεσολαβήσει υπέρ του λαού του που είχε ξεσηκω­θεί για τους επαχθείς φόρους και τη φορολογική καταγραφή που επέ­βαλαν οι Τάταροι.

Την ίδια εποχή, ο άγιος ηγεμόνας έπρεπε να αντιστέκεται στις  διαρκείς απειλές από τη Δύση. Ο πάπας Ιννοκέντιος ΣΤ’ είχε στεί­λει ιεραποστόλους στις ρωσικές ηγεμονίες για να μεταστρέψουν τον ορθόδοξο λαό στον ρωμαιοκαθολικισμό, ο Αλέξανδρος όμως αντέ­δρασε σθεναρά αντιτιθέμενος σε δόγματα ξένα προς την αποστολική παράδοση πού είχε μεταδοθεί στον ρωσικό λαό διαμέσου του Βυζαντίου. Οι ρωμαιοκαθολικές δυνάμεις τότε ανέλαβαν πραγματική σταυ­ροφορία εναντίον του: το 1256, Σουηδοί, Δανοί, Φιλανδοί και Τεύτονες Ιππότες προήλασαν προς το Νόβγκοροντ, αλλά ο Αλέξανδρος απώθησε τον συνασπισμό και μάλιστα κατέλαβε και τη Φιλλανδία.

Το 1260, οι φόροι πού απαιτούσαν οι Μογγόλοι αυξήθηκαν και πάλι και οι μισθοφόροι πού ήταν επιφορτισμένοι με την είσπραξη τους έπαιρ­ναν σκλάβους όσους δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν. Πολλοί Ρώσοι εξάλλου στρατολογούνταν με τη βία για να πάρουν μέρος στην εκστρα­τεία πού έκανε ο χάνος στην Περσία. Ο Αλέξανδρος ξεκίνησε πάλι για τη Χρυσή Ορδή, πέτυχε την ελάφρυνση των φόρων και κατόρθωσε να αποτρέψει την αναγκαστική στρατολόγηση. Εξαντλημένος όμως από το ταξίδι και την αρρώστια, παρέδωσε τη γενναία του ψυχή στον Θεό στον δρόμο της επιστροφής, στις 14 Νοεμβρίου 1263, αφού προη­γουμένως ενεδύθη το μοναχικό Σχήμα με το όνομα Αλέξιος.

Το 1703 ο Μέγας Πέτρος ίδρυσε στο δέλτα του Νέβα την Αγία Πετρούπολη. Σε ένα σημείο της νέας πρωτεύουσας ίδρυσε τη Λαύρα του Αλέξανδρου Νιέφσκι και μετέφερε εκεί τα οστά του. Ως σήμερα η Λαύρα είναι η σημαντικότερη μονή της πόλης, ενώ στεγάζει και το νεκροταφείο των σπουδαιότερων προσωπικοτήτων της.

Το 1725 η αυτοκράτειρα Αικατερίνη καθιέρωσε το παράσημο του Τάγματος του Αλέξανδρου Νιέφσκι. Με την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης το παράσημο καταργήθηκε, αλλά επανήλθε κατά το Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο (1942)  για ανδραγαθήματα κατά των Γερμανών εισβολέων.

Κατόπιν παράκλησης του Ιωσήφ Στάλιν, το 1938 ο Σεργκέι Αϊζενστάιν γύρισε την κινηματογραφική ταινία «Αλέξανδρος Νιέφσκι». Σκοπός ήταν η δημιουργία ενός έπους που θα τόνωνε το εθνικό συναίσθημα των σοβιετικών εν όψει της επαπειλούμενης ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση, γι' αυτό και η ταινία αφηγείται τα γεγονότα του 1241 - 1242. Η αξία όμως της ταινίας ήταν τόσο υψηλή που υπερέβη την πολιτική σκοπιμότητα και χαρακτηρίζεται ως ένα από τα αριστουργήματα του παγκοσμίου κινηματογράφου.

Το όνομά του δόθηκε σε πολλά πλοία. Ένα από αυτά, το ιστιοφόρο Αλέξανδρος Νιέφσκι, είχε λάβει μέρος στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου το 1827. Συνεχίζοντας την παράδοση, το όνομά του πρόκειται να δοθεί σε ένα πυρηνοκίνητο υποβρύχιο που κατασκευάζεται στις μέρες μας για το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό.

Τέλος, σε δημοσκόπηση που διεξήγαγε το 2008 η ρωσική κρατική τηλεόραση με συμμετοχή περίπου 50 εκ. ατόμων,  ψηφίσθηκε ως ο σπουδαιότερος Ρώσος όλων των εποχών.                 Κυριακή  29  Νοεμβρίου  2009

Από τους παλιούς μας Κύκλους (21/11/2010)

Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Και ἦν κιβωτὸς ἐν ἀγρῷ τῶν ἀλλοφύλων ἑπτὰ μῆνας, καὶ ἐξέζεσεν ἡ γῆ αὐτῶν μύας. …τί ποιήσωμεν τῇ κιβωτῷ Κυρίου; …καὶ εἶπαν· εἰ ἐξαποστέλλετε ὑμεῖς τὴν κιβωτὸν διαθήκης Κυρίου Θεοῦ ᾿Ισραήλ, μὴ δὴ ἐξαποστείλητε αὐτὴν κενήν, … πέντε ἕδρας χρυσᾶς, …  καὶ μῦς χρυσοῦς ὁμοίωμα τῶν μυῶν ὑμῶν τῶν διαφθειρόντων τὴν γῆν· καὶ δώσετε τῷ Κυρίῳ δόξαν, ὅπως κουφίσῃ τὴν χεῖρα αὐτοῦ …καὶ νῦν λάβετε καὶ ποιήσατε ἅμαξαν καινὴν καὶ δύο βόας ..καὶ ζεύξατε τὰς βόας ἐν τῇ ἁμάξῃ… καὶ λήψεσθε τὴν κιβωτὸν καὶ θήσετε αὐτὴν ἐπὶ τὴν ἅμαξαν καὶ τὰ σκεύη τὰ χρυσᾶ ἀποδώσετε αὐτῇ τῆς βασάνου …καὶ κατεύθυναν αἱ βόες ἐν τῇ ὁδῷ εἰς ὁδὸν Βαιθσαμύς, ἐν τρίβῳ ἑνὶ ἐπορεύοντο καὶ ἐκοπίων καὶ οὐ μεθίσταντο δεξιὰ οὐδὲ ἀριστερά· καὶ οἱ σατράπαι τῶν ἀλλοφύλων ἐπορεύοντο ὀπίσω αὐτῆς ἕως ὁρίων Βαιθσαμύς.  καὶ οἱ ἐν Βαιθσαμὺς ἐθέριζον …καὶ ᾖραν ὀφθαλμοὺς αὐτῶν καὶ εἶδον κιβωτὸν Κυρίου καὶ ηὐφράνθησαν …(Α Βασιλειών στ΄ 1-13)

 

Καί συνήγαγεν ἔτι Δαυὶδ πάντα νεανίαν ἐξ ᾿Ισραήλ, ὡς ἑβδομήκοντα χιλιάδας.  καὶ ἀνέστη καὶ ἐπορεύθη Δαυὶδ καὶ πᾶς ὁ λαὸς ὁ μετ᾿ αὐτοῦ καὶ ἀπὸ τῶν ἀρχόντων ᾿Ιούδα ἐν ἀναβάσει τοῦ ἀναγαγεῖν ἐκεῖθεν τὴν κιβωτὸν τοῦ Θεοῦ, ἐφ᾿ ἣν ἐπεκλήθη τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων καθημένου ἐπὶ τῶν Χερουβὶν ἐπ᾿ αὐτῆς.  καὶ ἐπεβίβασαν τὴν κιβωτὸν Κυρίου ἐφ᾿ ἅμαξαν καινὴν καὶ ᾖραν αὐτὴν ἐξ οἴκου ᾿Αμιναδὰβ τοῦ ἐν τῷ βουνῷ· καὶ ᾿Οζὰ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ υἱοὶ ᾿Αμιναδὰβ ἦγον τὴν ἅμαξαν σὺν τῇ κιβωτῷ,  καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπορεύοντο ἔμπροσθεν τῆς κιβωτοῦ.  καὶ Δαυὶδ καὶ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ παίζοντες ἐνώπιον Κυρίου ἐν ὀργάνοις ἡρμοσμένοις ἐν ἰσχύϊ, καὶ ἐν ᾠδαῖς καὶ ἐν κινύραις καὶ ἐν νάβλαις καὶ ἐν τυμπάνοις καὶ ἐν κυμβάλοις καὶ ἐν αὐλοῖς.  καὶ παραγίνονται ἕως ἅλω Ναχών, καὶ ἐξέτεινεν ᾿Οζὰ τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τὴν κιβωτὸν τοῦ Θεοῦ κατασχεῖν αὐτὴν καὶ ἐκράτησεν αὐτήν, ὅτι περιέσπασεν αὐτὴν ὁ μόσχος.  καὶ ἐθυμώθη ὀργῇ Κύριος τῷ ᾿Οζά, καὶ ἔπαισεν αὐτὸν ἐκεῖ ὁ Θεός, καὶ ἀπέθανεν ἐκεῖ παρὰ τὴν κιβωτὸν τοῦ Κυρίου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.  καὶ ἠθύμησε Δαυὶδ ὑπὲρ οὗ διέκοψε Κύριος διακοπὴν ἐν τῷ ᾿Οζά· καὶ ἐκλήθη ὁ τόπος ἐκεῖνος Διακοπὴ ᾿Οζὰ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. (Β΄Βασιλειών στ΄1-8)

          Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Από τους παλιούς μας Κύκλους (21/11/2010)

Η ΚΑΘΑΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΘΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως

Τίποτα δεν είναι μεγαλύτερο από την καθαρή καρδιά, γιατί μια τέτοια καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού. Και τι είναι ενδοξότερο από το θρόνο του Θεού; Ασφαλώς τίποτα. Λέει ο Θεός γι' αυτούς που έχουν καθαρή καρδιά: «Θα κατοικήσω ανάμεσά τους και θα πορεύομαι μαζί τους. Θα είμαι Θεός τους, κι αυτοί θα είναι λαός μου». (Β' Κορ. 6, 16).

Ποιοι λοιπόν είναι ευτυχέστεροι απ’ αυτούς τους ανθρώπους; Και από ποιο αγαθό μπορεί να μείνουν στερημένοι;

Δεν βρίσκονται όλα τ' αγαθά και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στις μακάριες ψυχές τους; Τι περισσότερο χρειάζονται; Τίποτα, στ' αλήθεια, τίποτα! Γιατί έχουν στην καρδιά τους το μεγαλύτερο αγαθό: τον ίδιο το Θεό!

Πόσο πλανιούνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία μακριά από τον εαυτό τους, στις ξένες χώρες και στα ταξίδια, στον πλούτο και στη δόξα, στις μεγάλες περιουσίες και στις απολαύσεις, στις ηδονές και σ' όλες τις χλιδές και ματαιότητες, που κατάληξή τους έχουν την πίκρα! Η ανέγερση του πύργου της ευτυχίας έξω από την καρδιά μας, μοιάζει με οικοδόμηση κτιρίου σε έδαφος που σαλεύεται από συνεχείς σεισμούς. Σύντομα ένα τέτοιο οικοδόμημα θα σωριαστεί στη γη...

Αδελφοί μου! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο σας τον εαυτό, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό.

Mεγαλυνάριον των Εισοδίων

Ἄγγελοι τὴν Εἴσοδον τῆς Πανάγνου, ὁρῶντες ἐξεπλήττοντο πῶς ἡ Παρθένος εἰσῆλθεν, εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων.

 «Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ κιβωτῷ, ψαυέτω μηδαμῶς χεὶρ ἀμυήτων, χείλη δὲ πιστῶν, τῇ Θεοτόκῳ ἀσιγήτως, φωνὴν τοῦ Ἀγγέλου ἀναμέλποντα, ἐν ἀγαλλιάσει βοάτω· Ὄντως ἀνωτέρα πάντων, ὑπάρχεις Παρθένε ἁγνή».           Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Τη ζ΄ μηνός Νοεμβρίου μνήμη του αγίου Κλήμεντος (Willibrord) , επισκόπου Ουτρέχτης και φωτιστού της Ολλανδίας.

Ο Άγιος Willibrord (Βιλλιβρόρδος) γεννήθηκε το 658 μ.Χ. στη Νορθουμβρία  ( Β.Α. Βρετανία) από γονείς Αγγλοσάξονες. Ο ευσεβής πατέρας του Βιλγίσιος, ασκητής αργότερα, τον έστειλε για εκπαίδευση στο ξακουστό μοναστήρι του Ράϊπον ( Β. Γιορκσάιρ), του οποίου ιδρυτής και ηγούμενος ήταν ο άγιος Βιλλφρίδος, μετέπειτα επίσκοπος Υόρκης (12/10). Σπούδασε επίσης για δώδεκα χρόνια στη φημισμένη για τις λαμπρές μοναστηριακές σχολές της, Ιρλανδία, υπό τον ενάρετο και μορφωμένο γέροντα Εγκβέρτο.

Το 688 μ.Χ. χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και τον επόμενο χρόνο, ύστερα από σχετική προτροπή του δασκάλου του, αναχώρησε με δώδεκα μοναχούς για να κηρύξει το ευαγγέλιο στη Φρισλανδία (σημερινή Β. Ολλανδία), τη μελαγχολική χώρα των βάλτων. Εκεί έγινε εγκάρδια δεκτός από τον μαγιορδόμο (αυλάρχη) της Αυστρασίας Πεπίνο τον εξ Εριστάλης (635 - 714 μ.Χ.), που λίγο πριν είχε νικήσει τον ισχυρό ιθαγενή ηγεμόνα Ράντμποντ, φανατικό ειδωλολάτρη. Ο άγιος Βιλλιβρόρδος, άρχισε το ιεραποστολικό του έργο στην περιοχή εκείνη. Το κήρυγμα του είχε τόση επιτυχία, ώστε το 695 μ.Χ. ο πάπας Σέργιος Α' (687 - 701 μ.Χ.), ύστερα από θερμές συστάσεις του Πεπίνου, τον κάλεσε στη Ρώμη και τον χειροτόνησε επίσκοπο, μετονομάζοντάς τον Κλήμεντα.

Επιστρέφοντας, εγκαταστάθηκε στην Ουτρέχτη και συνέχισε να μοχθεί για τον εκχριστιανισμό της χώρας, επεκτείνοντας τη δράση του και σε χώρες, όπως η Θουριγγία (Γερμανία), το Λουξεμβούργο και η Δανία. Την τελευταία επισκέφθηκε μόλις ένα χρόνο μετά την επισκοπική χειροτονία του. Ο φοβερός όμως Βίκινγκ Ογγούνδος, ματαίωσε κάθε προσπάθειά του. Έτσι ο άγιος αρκέστηκε να πάρει μαζί του τριάντα νεαρούς Δανούς, που είχαν πιστέψει και να τους εκπαιδεύσει κατάλληλα, ώστε να καταστούν μελλοντικά ιεραπόστολοι στην πατρίδα τους.

 Μετά το θάνατο του Πεπίνου (714 μ.Χ.), ο ιεράρχης βρήκε αμέριστη υποστήριξη και από το διάδοχο του Κάρολο Μαρτέλο (714 - 741 μ.Χ.), τον οποίο ο ίδιος βάπτισε. Στα επόμενα χρόνια επισκέφθηκε επανειλημμένα κάθε σημείο της επαρχίας του, έχτισε ναούς, ίδρυσε μοναστήρια και απάλλαξε το λαό από τις παλαιές βάρβαρες συνήθειές του. Όταν οι ειδήσεις των ιεραποστολικών του επιτευγμάτων έφτασαν ως την Αγγλία, πολλοί συμπατριώτες του έσπευσαν να ενισχύσουν το έργο του: Ο Αδελβέρτος ήρθε να κηρύξει στη βόρεια Ολλανδία, ο Βερενφρίδος στην Ελστη (ανατ. Ολλανδία κοντά στο Άρνεμ), ο Πλέχελμος, ο Οτγέρος και ο Βίρος στη Γκελντερλάνδη (κεντρ. Ολλανδία-Ναϊμέγκεν), οι αδελφοί Εβάλδοι στη Βεστφαλία (ΒΔ Γερμανία), όπου και μαρτύρησαν και ο Βούλφραμος, (μετέπειτα επίσκοπος της Σέν-Sens,  κοντά στο Παρίσι), στην κυρίως Φρισλανδία (βόρεια Ολλανδία), όπου βάπτισε το γιο του ηγεμόνα Ράντμποντ και πλήθη άλλων Φρισλανδών.

 Ο Άγιος Βιλλιβρόρδος κοιμήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 739 μ.Χ. και τάφηκε στη μονή Ετστέρναχ του Λουξεμβούργου. Η συμβολή του στον εκχριστιανισμό της Ευρώπης υπήρξε μεγάλη. Δίκαια αναγνωρίζεται ως ένας από τους θεμελιωτές της βρετανικής ιεραποστολής στην ειδωλολατρική Ευρώπη και ως απόστολος της Ολλανδίας.      Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2011

«Μὴ ἀποβάλητε οὖν τὴν παρρησίαν ὑμῶν» (Εβρ. ι΄ 35)

«Αλλοίμονο σ' εκείνους, που αποτελματώνονται μέ­σα στη μιζέρια του σκεπτικισμού, των ατελείωτων υπο­λογισμών, των αιωνίων δισταγμών, όταν από την μια στιγμή στην άλλη ή σώζεται το παν ή χάνεται το παν» γράφει ο Γ. Βερίτης

Όταν μιλάμε για ομολογία και παρρησία δεν αναφε­ρόμαστε μόνον σε ιστορικές περιόδους διωγμών όταν οι πιστοί αντιμετώπιζαν άμεσα το θέμα της ομολο­γίας ή της αρνήσεως, με τίμημα τη ζωή τους. Πρόκειται για τις καθημερινές ευκαιρίες, που παρουσιά­ζονται και που ο πιστός καλείται με θάρρος και παρρη­σία να ομολογήσει τις πεποιθήσεις του.

Πνευματική ζωή δεν είναι η ήσυχη ακρόαση των θείων λόγων. Πνευματική ζωή σημαίνει αντίσταση στο κακό, θαρρετή ομολογία της αλήθειας ότι κι αν κοστίσει. Σημαίνει κοντράρισμα με το ψέμα, με το σκοτάδι, με τον πειρασμό. Δεν είναι περισσότερο «πονηρές» οι δικές μας μέρες από κείνες της εποχής των Αποστόλων.

Αλλά, τι και ποιους φοβόμαστε; Την κοροϊδία, την αποδοκιμασία, τις «ρετσινιές»: καθυστερημένοι, μεσαιω­νικοί... Από ποιους; από κείνους που δεν έχουν όπλα να πολεμήσουν παλικαρίσια και καταφεύγουν στην ειρωνεία. Είναι ανόητο να υπολογίζομε στον ονειδισμό ανθρώπων, που δεν έχουν ούτε πιστεύω, ούτε ιδανικά.

Άλλοτε πάλι, παρεμβαίνει κάποια σκοπιμότητα. Σκεπτόμαστε, ότι ίσως πέσουμε στη δυσμένεια ορισμένων προσώπων από την εκτίμηση των οποίων κάτι υπολογίζαμε να κερδίσουμε. Αλλά όταν η ιδεολογική μάχη μαίνεται και οι Χριστιανοί σιωπούν, η σιωπή από οποιαδήποτε σκοπιμότητα κι αν υπαγορεύεται, είναι προδοσία.

Εγκληματική η σιωπή, όταν την συνθέτουν η δειλία, η σκοπιμότητα, ο συσχηματισμός. Η χριστιανική αλήθεια δεν χρειάζεται αριθμό μαχητών αλλά μαχητικότητα πιστών.

Ο Χριστός είναι κατά της βίας στους άλλους, αλλά υπέρ της βίας στον εαυτό μας. Να αντισταθούμε στο πνεύμα της δειλίας. Να πιέσουμε τον εαυτό μας, εκεί που πάει να υποχωρήσει, να σιωπήσει, να αδρανήσει. Έτσι σιγά-σιγά, θα μπούμε μέσα στην α­τμόσφαιρα του θάρρους, της τόλμης και της χριστιανι­κής παρρησίας.

Κάθε μέρα η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη αγίων, μαρτύρων, ομολογητών του Χριστού. Όλοι αυτοί μας φωνάζουν: κουράγιο! Κι εμείς αντιμετω­πίσαμε παρόμοιες - μόνον; - δυσκολίες. Αλλά με τη χάρη του μεγάλου Νικητή, νικήσαμε. Έτσι και η δική τους χάρη θα μας δυναμώνει και θα μας οδηγεί αντίθετα στο ρεύμα της χλιαρότητας και των συμβιβασμών.

«Μὴ ἀποβάλητε τὴν παρρησίαν» είναι το μήνυμα που βγαίνει από την πύρινη καρδιά και τη γραφίδα ενός πρωταθλητή στο χριστιανικό στίβο και που αντιμε­τώπισε όσο κανείς άλλος την συμπυκνωμένη αντίδραση και κακία των συγχρόνων του. Μέσα απ' τους αιώνες φωτίζει και το δικό μας δρόμο, για να προχωρούμε στα­θερά, κόντρα στις αντιδράσεις και τους πειρασμούς του φόβου, της ντροπής, της δειλίας, του συσχηματισμού, της σκοπιμότητας...

«Να ζεις το χριστιανισμό σου, θα μας πει κι ένας σύγχρονος θεολόγος, όχι μόνον με τις παντόφλες και τη ρόμπα του δωματίου, αλλά και με την εξάρτηση του ορειβάτη, σκαρφαλώνοντας προς τις κορφές του απόλυ­του, μέσα από ομίχλες και αστραπόβροντα».    Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2011