Τῇ δ' τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου μνήμη του αγίου ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΥ του μεγάλου.
Ο όσιος πατήρ Ιωαννίκιος γεννήθηκε στα 754 στην κώμη των Μαρυκάτων, της Βιθυνίας. Χοιροβοσκός ο Ιωαννίκιος, είχε προσχωρήσει στην αίρεση των εικονομάχων. Σε ηλικία δεκαεννέα ετών κατατάχθηκε στην αυτοκρατορική φρουρά και δοξάσθηκε στις μάχες. Κάποτε πέρασε από το περιώνυμο μοναστικό κέντρο του όρους Ολύμπου της Βιθυνίας και συνάντησε ένα γέροντα ασκητή ο όποιος του κατέδειξε την πλάνη του σχετικά με τις ιερές εικόνες. Ο νέος μετανόησε, προσκύνησε την εικόνα του Χριστού και απεφάσισε να ακολουθήσει την οδό της ασκήσεως και της μετανοίας.
Στα 795, οι Βούλγαροι εισέβαλαν στη Θράκη. Ο Κωνσταντίνος Στ' υπέστη οικτρή ήττα στο φρούριο των Μαρκελλών. Ο Ιωαννίκιος έδειξε ασυνήθιστο ηρωισμό τότε και έσωσε τη ζωή του αυτοκράτορα σκοτώνοντας σε μονομαχία ένα βάρβαρο. Ο αυτοκράτορας, θέλησε να τον εντάξει στην προσωπική του υπηρεσία, οι σφαγές όμως και οι φρικαλεότητες του πολέμου έκαμαν τον Ιωαννίκιο να ζητήσει άδεια να αποστρατευθεί, για να διεξάγει τον αόρατο πόλεμο ως μοναχός.
Παρέμεινε μερικά χρόνια σε διάφορα κοινόβια (μονή Αυγάρων στην Προύσα, μονή Τελάου στην Ατρώα, και μονή Αντιδίου) και αποδείχθηκε υπόδειγμα για όλους τους άλλους μοναχούς. Καθώς ήταν εντελώς απαίδευτος, έλαβε τις στοιχειώδεις γνώσεις στα εκκλησιαστικά γράμματα και έμαθε από στήθους τριάντα ψαλμούς. Διψώντας όμως για μια πιο απομονωμένη ζωή, ο Ιωαννίκιος ζήτησε να αποσυρθεί, στο όρος Κόρακος Κεφαλή. Η φήμη όμως των αρετών του, τον ανάγκασε να καταφύγει αρχικά σε μία σπηλιά στο χωριό Ελλήσποντος, κατόπιν στα άγρια όρη της Κουνδουρίας κοντά στα Μύρα της Λυκίας, αργότερα στα Μητάτα κοντά στον ποταμό Γοργύτη δεμένος σε μια αλυσίδα και τελικά στη Χελιδόνα, στο όρος Άλσος της Λυδίας (ουσιαστικά σε όλη τη Μ. Ασία).
Κάποτε συνάντησε μια νέα παρθένο, θύμα των πειρασμών του δαίμονος. Την πλησίασε και της ζήτησε να θέσει το χέρι της στον αυχένα του, λέγοντας: «Με τη δύναμη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο πειρασμός που σου επιτίθεται, να πέσει επάνω μου!» Ενώ αυτή επέστρεφε αναπαυμένη, ο άγιος αποτραβήχθηκε σε μια σπηλιά δεχόμενος τρομερές επιθέσεις του δαίμονος της πορνείας.
Στα 810, ο Θεός του φανέρωσε σε όραμα ότι ήταν καιρός να εγκαταλείψει τις ερημίες και να εργασθεί για τη σωτηρία των ψυχών. Εγκαταστάθηκε στο όρος Τριχάλικος και άρχισε να φανερώνει τα χαρίσματα του. Ο άγιος δεχόταν εκεί πολλούς επισκέπτες: παρηγορούσε τις χειμαζόμενες ψυχές, έφερνε πίσω στον δρόμο της αληθείας και της αρετής τους αμαρτωλούς και τους αιρετικούς, θεράπευε τους αρρώστους. Προέβλεψε, την ήττα του αυτοκράτορα Μιχαήλ Α' του Ραγκαβέ (813) στον πόλεμο κατά των Βουλγάρων, την ανάρρηση στην εξουσία του Λέοντος Ε' του Αρμενίου (813-820) και τον τρομερό διωγμό πού θα εξαπέλυε κατά των ορθοδόξων.
Κάποτε ο όσιος δηλητηριάσθηκε από έναν Πέρση (μάγο). Εμφανίσθηκε τότε στο όνειρο του ο άγιος Ευστάθιος [20 Σεπτ.] που του έδωσε να φάει ένα κομμάτι ξύλο που τον γιάτρεψε αμέσως. Ως δείγμα της ευγνωμοσύνης του έκτισε στον τόπο εκείνο μοναστήρι του αγίου Ευσταθίου. Μια άλλη φορά, έλαβε την εντολή να κτίσει στο μέρος εκείνο ναό και ένα μοναστήρι της Θεοτόκου. Ο όσιος ανέλαβε την οικοδόμηση, βοηθώντας τους εργάτες με τα θαύματα του. Εξαφάνισε πολλές φορές τα φίδια που κατέκλυζαν τον τόπο, με τη βοήθεια της σιδερένιας ράβδου με σταυρό στην κορυφή, την οποία κρατούσε πάντα στο χέρι. Για τον λόγο αυτό τιμάται ως προστάτης κατά των φιδιών και κάθε ιοβόλου. Ίδρυσε και ένα τρίτο μοναστήρι, αφιερωμένο στους αγίους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.
Κατά τον διωγμό του εικονομάχου Λέοντος Ε', ο όσιος δεχόταν πολλούς επισκέπτες στο ερημητήριό του. Παρηγορούσε και στερέωνε στην ορθόδοξη πίστη μοναχούς και λαϊκούς με τον θεόπνευστο λόγο του και τα θαύματα του. Το 824, οι επιφανέστερες προσωπικότητες της Εκκλησίας επισκέφθηκαν τον όσιο ρωτώντας ποια είναι η μεγαλύτερη αρετή. Ο Ιωαννίκιος απάντησε ότι είναι η ταπεινοφροσύνη: ο Λόγος του Θεού «εαυτόν εκένωσεν μορφήν δούλου λαβών» (Φιλιπ. 2, 7).
Μία ημέρα, ήλθε να τον επισκεφθεί ένας μοναχός που θεωρούσε απίστευτα τα θαύματα που έκανε ο όσιος. Ο άνθρωπος του Θεού τον καλοδέχθηκε και τον φίλεψε. Κατά το γεύμα, εμφανίσθηκε μία αρκούδα σπέρνοντας τον πανικό. Ο άγιος την κάλεσε με γλυκύτητα και το ζώο ήρθε να ξαπλώσει στα πόδια του. Του έδωσε εντολή να κάνει το ίδιο σε κάθε έναν από τους επισκέπτες και τους είπε: «Κατά τη δημιουργία τους τα ζώα σέβονταν τον άνθρωπο που δημιουργήθηκε κατ' εικόνα του Θεού και δεν του ενέπνεαν φόβο. Τώρα όμως τα φοβόμαστε, γιατί έχουμε παραβεί τις εντολές του Θεού. Εάν αγαπάμε τον Κύριο μας Ιησού Χριστό και φυλάμε τις εντολές Του, κανένα ζώο δεν μπορεί να μας βλάψει».
Κατά τον πόλεμο εναντίον των Σαρακηνών (838), ήρθαν να του αναφέρουν τη φρικτή κατάσταση των χριστιανών αιχμαλώτων στο Αμόριο της Φρυγίας. Ο Ιωαννίκιος έχυσε δάκρυα συμπόνιας ακούγοντας τη διήγηση και την επόμενη νύκτα φανερώθηκε στους αιχμαλώτους και τους ελευθέρωσε θαυματουργικά από τις αλυσίδες τους.
Την εποχή εκείνη ο τύραννος Θεόφιλος (829-842) καταδίωκε την Εκκλησία και ιδιαιτέρως τους μοναχούς πού υπερασπίζονταν τις άγιες εικόνες. Προς το τέλος της ζωής του ο Θεόφιλος άρχισε να αμφιβάλλει για την ορθότητα όσων πίστευε (841) και απέστειλε αγγελιαφόρους του στον άγιο Ιωαννίκιος, για να λάβει συμβουλές. Ο μακάριος Γέρων κατηγορηματικά τους είπε: «Όποιος δεν αποτίει την οφειλόμενη τιμή στις εικόνες του Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων, δεν θα μπορέσει να γίνει δεκτός στη Βασιλεία των Ουρανών, ακόμη και αν έζησε μια κατά τα άλλα ενάρετη ζωή. Όπως ακριβώς όσοι περιφρονούν τη δική σου εικόνα, βασιλέα, τιμωρούνται αυστηρά, το ίδιο και όσοι εμπαίζουν την εικόνα του Χριστού θα ριφθούν στο αιώνιο πυρ». Λέγεται ότι τον επόμενο χρόνο, καθώς ο Θεόφιλος ήταν στα τελευταία του, είπε να του φέρουν μία εικόνα του Χριστού και την ασπάσθηκε με δάκρυα πριν ξεψυχήσει. Η ευσεβέστατη Θεοδώρα [ll Φεβρ.], φρόντισε γρήγορα να χειροτονηθεί ο Μεθόδιος πατριάρχης Κων/πόλεως [14 Ιούν.], κατά την προφητεία του οσίου Ιωαννικίου, και αποκατέστησε οριστικά την τιμή των εικόνων (842). Τα επόμενα χρόνια, ο πατριάρχης εργάσθηκε να επαναφέρει την τάξη στην Εκκλησία, δίχως να δείξει ακραία αυστηρότητα απέναντι σε όσους είχαν πέσει στην αίρεση και μετανόησαν. Η στάση αυτή δεν άρεσε σε ορισμένους ιεράρχες και μοναχούς, μεταξύ των οποίων ήταν και εκείνοι της Μονής Στουδίου.
Ο Ιωαννίκιος στήριξε με την αυθεντία του την μετριοπαθή στάση του αγίου Μεθοδίου.
Κάποιοι μοναχοί που φθονούσαν τη φήμη του έβαλαν μια μέρα φωτιά στο κελί του. Ο Ιωαννίκιος πλησίασε και δίχως δυσκολία διέγνωσε τους αυτουργούς. Τους απευθύνθηκε με ευπροσηγορία και πραότητα και τους προσέφερε γεύμα με ότι μπόρεσε να σώσει από τη φωτιά. Ορισμένοι μετανόησαν μετά απ’ αυτή την ένδειξη ευσπλαχνίας.. Ήδη ενενήντα δύο χρόνων τότε, και επιθυμώντας να αναπαυθεί, ο άνθρωπος του Θεού είδε στο γεγονός αυτό ένα θεϊκό σημάδι και επέστρεψε στη Μονή Αντιδίου, εκεί ακριβώς οπού είχε πρωταρχίσει τον ισάγγελο βίο του, πριν πενήντα δύο έτη, διασχίζοντας αόρατος το πλήθος των επισκεπτών. Εκοιμήθη εκεί εν Κυρίω στις 4 Νοεμβρίου του 846. Την ώρα του θανάτου του οι μοναχοί είδαν μια πύρινη στήλη να υψώνεται από τη γη στον ουρανό. Πλήθος μοναχών και πιστών πού ήλθαν από παντού παρευρέθησαν στην κηδεία του και τα τίμια λείψανα του συνέχισαν κατόπιν να θαυματουργούν.
Η κάρα του τιμάται στη Ι. Μ. Παντοκράτορος του Αγ. Όρους ενώ στον άγιο Ιωαννίκιο αποδίδεται η γνωστή ευχή: « Η ελπίς ο Πατήρ, καταφυγή μου ο Υιός, σκέπη μου το Πνεύμα το Άγιον , Τριάς Αγία , δόξα Σοι.» Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου