2. «...Τα οφειλήματα ημών».
Ονομάζει ό Κύριος «οφειλήματα» δηλαδή χρέη, τα αμαρτήματα. «oφείλημα γαρ και το αμάρτημα, ως και αυτό ποιούν υπεύθυνον τον άνθρωπον, ώσπερ και το χρέος» (Ζιγαβηνός).
Όπως είμαι οφειλέτης απέναντι ενός ανθρώπου, που μου δάνεισε ένα ποσόν χρημάτων, όταν δεν του το επιστρέψω, έτσι και απέναντι του Θεού. Διότι από το Θεό έλαβα ότι έχω, όλα τα αγαθά, πνευματικά και υλικά, σαν ιερή παρακαταθήκη, να τα διαχειριστώ τιμίως και ευσυνειδήτως, για τη σωτηρία της ψυχής μου και τη δόξα του Θεού. Αλλά όταν δεν κάνω καλή χρήση των δώρων Του γίνομαι οφειλέτης απέναντι Του. Κάθε εκτροπή από το νόμο Του είναι οφειλή, είναι, στη γλώσσα της Εκκλησίας, αμαρτία.
Αμαρτάνομε κάθε φορά πού λέμε το επαναστατικό «όχι» στο Θεό και αρνούμαστε να συμμορφωθούμε με το θέλημα Του και τις εντολές Του. Και ποιος θα τολμήσει να ισχυρισθεί, ότι δεν είναι οφειλέτης απέναντι του Θεού; «Μη καθαρός έσται βροτός εναντίον Κυρίου ή από των έργων αυτού άμεμπτος άνήρ;» (Ιώβ ε' 17). Βρισκόμαστε στην πλάνη, βεβαιώνει και της αγάπης ο ευαγγελιστής «εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν ουκ έχομεν» (Α' Ίωάν. α' 8).
«Τα οφειλήματα», τα αμαρτήματα, είναι ενοχλητικές λέξεις και οι «προοδευτικοί» συνάνθρωποί μας τις έχουν διαγράψει από το λεξιλόγιο τους. Ο Θεός όμως και το βιβλίο της αλήθειας Του, η Αγία Γραφή, μιλάνε απερίφραστα για την αμαρτία. Άλλα και η ρεαλιστική θεώρηση της σύγχρονης ζωής βεβαιώνει με ένα κραυγαλέο όσο και τραγικό τρόπο, ότι «υπερεπερίσσευσεν η αμαρτία» μάλιστα σε πολύ αποκρουστικές μορφές.
«Ληστείες της ημέρας», εγκλήματα μεθοδικά, ψευτιές επίσημες και ανεπίσημες, απάτες σε όλες τις κλιμακώσεις και αποχρώσεις, πόλεμοι «ψυχροί» και θερμοί... αποτελούν καθημερινό ρεπορτάζ. Και πρωταγωνιστής, φυσικά, ο προικισμένος με το υπέροχο δώρο της ελευθερίας, ο λογικός άνθρωπος!
Και για όλα αυτά δεν είμαστε απαλλαγμένοι όλοι, κάποιας προσωπικής ενοχής, όταν παθητικά τα δεχόμαστε και σιωπηρά τα αντιπαρερχόμαστε, χωρίς αντίδραση, χωρίς διαμαρτυρία, χωρίς αντίλογο!
Κι ερχόμαστε στον κρυφό κόσμο των σκέψεων, των αισθημάτων, των διαθέσεων, των ελατηρίων, των θελημάτων... συχνά τόσο αντίθετα με το θέλημα του Θεού. Κακίες, που μένουν κρυμμένες ή εξωτερικεύονται με λόγους και ενέργειες και δίνουν το μέτρο της εκτροπής μας, από την ευαγγελική γραμμή, στην οικογενειακή, επαγγελματική, κοινωνική και εθνική μας ζωή. Το αίσθημα της ενοχής, τότε, γίνεται μια δυσάρεστη παρουσία στο χώρο της συνειδήσεως.
Η αμαρτία δεν είναι υπόθεση περιθωριακή. Ανήκει στο κέντρο της προσωπικής μας ζωής. Και υποχρεώνει τον τίμιο άνθρωπο σε μια τίμια αντιμετώπιση. Είναι μια πράξη ηθελημένη, που την κάνομε με πλήρη συμμετοχή των ψυχικών μας δυνάμεων.
Η προσφυγή στην ευσπλαχνία του Θεού δίνει τη μόνη σωτήρια λύση στο υπαρκτό πρόβλημα της αμαρτίας. Η παραδοχή της ενοχής μας είναι ο σωστός δρόμος και τρόπος αντιμετωπίσεως της. Ακολουθεί η ειλικρινής μετάνοια, που φέρνει στην καρδιά την συντριβή και στα χείλη το «αφες ημίν».
«Το οφειλήματα ημών». Δηλαδή, τα δικά μας, τα προσωπικά και αμεταβίβαστα. Με το «ημών», πού προσθέτει ο Κύριος, θέλει να μας προφυλάξει από την άνανδρη στάση της μεταθέσεως ευθυνών. Πόσο συχνά πέφτουμε σ αυτή την παγίδα! Αρνούμαστε την προσωπική ευθύνη και καταφεύγαμε σ' ένα ψάρεμα δικαιολογιών και «άλλοθι» μέσα σε μια φαρισαϊκή προσπάθεια αυτοδικαίωσης!
«Ημών». Δικές μας είναι οι αμαρτίες. Οσαδήποτε ελαφρυντικά κι αν υπάρχουν, οσονδήποτε αν και άλλοι παράγοντες -πρόσωπα, συνθήκες, περιβάλλον- συνέβαλαν στην υποχώρηση, η τελευταία λέξη ανήκει σε μας. Το τελικό «ναι» το λέει πάντα η ελεύθερη θέληση μας. Το «άθλιο μάθημα», όπως το χαρακτηρίζει ο π. Σερ. Παπακώστας, που μας άφησαν οι πρωτόπλαστοι, η μεταβίβαση της ευθύνης, ολοκληρώνει την καταστροφή, που αρχίζει με τη διάπραξη της αμαρτίας.
Η μόνη θετική στάση είναι η παραδοχή του λάθους και η εκζήτηση της συγγνώμης και του ελέους του Θεού. Αλλιώς, το «χρέος» μας παραμένει μέγα, προσωπικό και ανεξόφλητο, με τα δικά μας ανθρώπινα μέσα. Γι' αυτό, μακριά από κάθε ανόητη άρνηση προσωπικής ευθύνης, ας καταφεύγομε καθημερινά και ταπεινά στον ουράνιο Πατέρα μας, με την επίκληση: «Και άφες ημίν τα όφειλήματα ημών».
Κι Εκείνος «της των τοσούτων και τηλικούτων αμαρτημάτων απαλλαγής έδωκεν ημίν σύντομον και ραδίαν όδόν και παντός άπηλλαγμένην πόνου» μας λέει ο ι. Χρυσόστομος. Μας έδωσε σύντομο, εύκολο και απαλλαγμένο από κάθε κόπο δρόμο, δια την απαλλαγή μας από τα τόσα προσωπικά αμαρτήματα. Ποιος είναι; συνεχίζεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου