Ο Άγιος Αμβρόσιος επίσκοπος Μεδιολάνων  (7 Δεκεμβρίου)

Ο Άγιος Αμβρόσιος, κατά κόσμον Αυρήλιος Αμβρόσιος. (Aurelius Ambrosius,  339 - 4 Απριλίου 397) γεννήθηκε το. έτος 339 στην πόλη  Τρέβηρα  (σημ. Trier της Γερμανίας),  από Χριστιανούς γονείς. Σε νεαρή ηλικία έχασε τον πατέρα του, που ήταν Έπαρχος της Γαλατίας. Το έτος 353 εγκαταστάθηκε για σπουδές στη Ρώμη. Σπούδασε ρητορική και την ελληνική γλώσσα. Σταδιοδρόμησε αρχικά ως δικηγόρος στο Σίρμιο , αλλά οι ικανότητές του εκτιμήθηκαν από τη ρωμαϊκή πολιτεία και διορίστηκε το έτος 370 διοικητής (consularis) των Επαρχιών Λιγουρίας και Αιμιλίας με έδρα τα Μεδιόλανα (Μιλάνο). Άσκησε τα καθήκοντά του υποδειγματικά και όλοι, αρειανόφρονες και ορθόδοξοι, τον εκτιμούσαν.

Το έτος 374 ο επισκοπικός θρόνος του Μιλάνου χήρεψε. Ξέσπασαν, τότε, ταραχές για τη διαδοχή του εκλιπόντα αρειανόφρονα επισκόπου Αυξεντίου και ο Αμβρόσιος προσπάθησε να ηρεμήσει το πλήθος. Εκείνη τη στιγμή, κάποιος από τους συγκεντρωμένους, πιθανώς μικρό παιδί, φώναξε: "Ambrosium episcopum" (τον Αμβρόσιο επίσκοπο). Το πλήθος συναίνεσε στην ιαχή και, ο κατηχούμενος ακόμα Αμβρόσιος, βαπτίστηκε και ύστερα από μια βδομάδα, στις  7 Δεκεμβρίου του 374, χειροτονήθηκε επίσκοπος.

Το ποιμαντικό του έργο υπήρξε πολύ πετυχημένο. Έθεσε στη διάθεση της Εκκλησίας την περιουσία του, οικοδόμησε ναούς, κήρυξε, εργάστηκε για τη θεολογική κατάρτιση των κληρικών και στήριξε το μοναχισμό. Αντιμετώπισε τον Αρειανισμό και επιτέθηκε με σθένος κατά του παγανισμού. Εξαιτίας της άριστης παιδείας, του εξαιρετικού χαρακτήρα και του κύρους του, είχε άριστες σχέσεις με το αυτοκρατορικό περιβάλλον και υπήρξε σύμβουλος των Γρατιανού, Βαλεντινιανού Β' και Θεοδοσίου. Δε δίστασε να τους επικρίνει για την πολιτική που ασκούσαν (Θεοδόσιος - σφαγή Θεσσαλονικέων), και να τους επηρεάζει υπέρ των ορθόδοξων.

Ο Αμβρόσιος υπήρξε ο άνθρωπος και ο ποιμένας που κέρδισε την εμπιστοσύνη του ιερού Αυγουστίνου. Συνέβαλε αποφασιστικά στη μεταστροφή του, ενώ αργότερα τον βάπτισε. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής και εισηγητής της εκλαϊκευμένης θεολογίας, αφού κατόρθωσε να εξηγήσει στο λαό του τις λεπτές θεολογικές αλήθειες για το ομοούσιο της Αγίας Τριάδας, με μοναδική απλότητα. Ήταν ο πρώτος θεολόγος που παρουσίασε στη δυτική γραμματεία συγκροτημένη την ορθόδοξη θέση για τη θεμελίωση του ομοουσίου του Αγίου Πνεύματος. 

Ως επίσκοπος των Μεδιολάνων δε συναίνεσε στις αξιώσεις του επισκόπου Ρώμης Δαμάσου για την προβολή του  πρωτείου. Υποστήριξε πως η Εκκλησία της Ρώμης διεκδικούσε το πρωτείο της ομολογίας και της πίστης μέσα στα πλαίσια της δυτικής χριστιανοσύνης, αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δε συνιστούσε πρωτείο τάξεως.

Ο Αμβρόσιος αναμόρφωσε τη λειτουργική ζωή, εμπλουτίζοντας το υπάρχον λειτουργικό τυπικό των Μεδιολάνων με ύμνους δικής του σύνθεσης, οι οποίοι ψάλλονταν αντιφωνικά. Η παράδοση της Εκκλησίας χαρακτήρισε ως αμβροσιανό λειτουργικό τύπο τη συμβολή του αυτή στην υμνολογία της δυτικής Εκκλησίας.

Στις αρχές του έτους 397, αρρώστησε και στις 4 Απριλίου κοιμήθηκε. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στις 7 Δεκεμβρίου.