Από το χθεσινό μας Κύκλο (27/04/2014)

                 ΝΟΜΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ             Ιακ. β’ 1-9

       O θεόσδοτος νόμος. Αποθησαυρισμένος  στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη. «Οὐ λήψῃ πρόσωπον πτωχοῦ», σημειώνει ο Μωυσής στο Λευϊτικό, «οὐδὲ μὴ θαυμάσῃς πρόσωπον δυνάστου· ἐν δικαιοσύνῃ κρινεῖς τὸν πλησίον σου» (Λευϊτ. ιθ', 15). Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι γιατί καταδικάζεται από το Θεό η προσωποληψία ως αμαρτία.

Καταργεί το θείο και βασιλικό νόμο της αγάπης και αντιτάσσεται στο θέλημα και την κρίση τού Θεού. Ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης. Η αγάπη Του στέλνει τον ήλιο επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους (Ματθ. ε', 45). Συνεπώς και ο άνθρωπος ως εικόνα και παιδί τού Θεού πρέπει να κινείται με γνώμονα και κριτήριο την αγάπη Του. Είναι ρητή στο σημείο αυτό η εντολή που δίνει στο Δευτερονόμιο α’ 17: «οὐκ ἐπιγνώσῃ πρόσωπον ἐν κρίσει, κατὰ τὸν μικρὸν καὶ κατὰ τὸν μέγαν κρινεῖς, οὐ μὴ ὑποστείλῃ πρόσωπον ἀνθρώπου, ὅτι ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ ἐστι· καὶ τὸ ρῆμα, ὃ ἐὰν σκληρὸν ᾖ ἀφ᾿ ὑμῶν, ἀνοίσετε αὐτὸ ἐπ᾿ ἐμέ, καὶ ἀκούσομαι αὐτό.». « Ο Θεός -σημειώνει ο Ζιγαβηνός- οὐ προσώπου λαμβάνει διαφοράν αλλά πραγματικήν εξετάζει ποιότητα». Κριτήριο για το Θεό δε είναι τα εξωτερικά μας χαρίσματα, αλλά η ποιότητα των έργων μας και της ζωής μας.

Τα ελατήρια της προσωποληψίας δεν είναι αγνά. Κατά κανόνα κινείται ή από συμπάθεια και προκατάληψη ή από κάποια σκοπιμότητα. Ποτέ δεν έχει ως κίνητρο την άδολη και ειλικρινή χριστιανική αγάπη. Και δυστυχώς η πείρα και η καθημερινή ζωή βεβαιώνει τού λόγου το αληθές. Ο ένας προβάλλει και τιμά τον α' όχι από αξία και χριστιανική ζωή, αλλά από συμπάθεια που καλλιεργείται από τα εξωτερικά χαρίσματα που διαθέτει ή κι από συγγενικούς δεσμούς. Ο άλλος προβάλλει και τιμά τον β' γιατί αποβλέπει σ' αυτή ή σε κείνη την σκοπιμότητα. Ακόμη περισσότερο σ' αυτή ή σ' εκείνη την εξυπηρέτηση που περιμένει από τον ισχυρό και δυναμικό άνθρωπο της ημέρας. Υποκλίνεται εδαφιαία όχι γιατί τον τιμά, αλλά γιατί περιμένει ρουσφέτι. Η προσωποληψία σε μία βαθύτερη ανάλυση είναι η αυριανή εγωιστική εξυπηρέτηση τού εαυτού μας εις βάρος φυσικά ενός άλλου. Γι' αυτό και είναι καταδικαστέα από το Θεό.

Λυμαίνεται την ενότητα. Η προσωποληψία είναι μικρόβιο, που λυμαίνεται και την κοινωνική κοινότητα, αλλά και την εν Χριστώ αδελφοσύνη. Μήπως αυτή δεν υπήρξε η κυριότερη και μοναδική θα έλεγε κανείς αφορμή και αιτία της διαλύσεως των αγαθών της πρώτης χριστιανικής Εκκλησίας; «Παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν», σημειώνει στις Πράξεις ο ιερός Λουκάς. Κι ο απ. Παύλος στην Α' προς Κορινθίους (ια', 22), προσθέτει: «Μήπως δεν έχετε σπίτια για να τρώτε και να πίνετε; Ή περιφρονείτε τους πιστούς που αποτελούν την Εκκλησία του Θεού και έτσι προσβάλλετε τους πτωχούς που δεν έχουν; Τί να σας πω γι' αυτή σας τη στάση και διαγωγή;».  

Το χρέος μας συνεπώς και το καθήκον μας είναι όχι η μεροληψία και προσωποληψία υπέρ των ισχυρών και δυνατών, αλλά η εύνοια και η αμέριστη φροντίδα για τους πτωχούς και αδύνατους. Ακριβώς γιατί είναι αδύνατοι και έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής και φροντίδας. Εφ' όσον αποτελούμε μ' αυτούς ένα σώμα, το σώμα του Χριστού. Έπειτα ας μην ξεχνούμε και κάτι άλλο: «ἐφ' ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. κε', 40). Η αγάπη του Θεού χωρίς ν' αποκλείει τους ισχυρούς, αγκαλιάζει περισσότερο τους αδύνατους.