Ο Θεός είναι αόρατος και απρόσιτος, άγνωστος κατά την ουσία (Εξοδ. λγ' 20,
Α' Τιμ. α' 17, στ' 16, Α' Ιω. δ' 12), δεν είναι δυνατό να εικονισθεί (Δευτερ.
δ' 12). Όμως ο Υιός του Θεού σαρκώθηκε
(Ιω α' 14. Κολ. β' 9) φανέρωσε την
εικόνα του Θεού (Ματθ. ια' 27, Λουκ ι 22, Ιω. α' 18, ιδ' 9, Β' Κορ. δ' 4,
Κολ. α' 15). Άρα μπορούμε να τον εικονίσουμε και να διακηρύξουμε την πίστη μας
στη Θεανθρωπότητα του Κυρίου.
Από το άλλο μέρος η ενανθρώπηση του
Χριστού αποκαλύπτει την αληθινή φύση του
ανθρώπου, που είναι σύμμορφος προς την εικόνα του Θεού (Α' Κορ. ιε' 49, Β'
Κορ. γ' 18). Έτσι οι εικόνες των αγίων αναφέρονται στην «καινή κτίση», στον
«καινό άνθρωπο» και αποτελούν μαρτυρία της χριστιανικής ελπίδας για τη νέα εν
Χριστώ πραγματικότητα (Ησ. ξε' 14-17, ξστ' 22, Β' Κορ. ε' 17, Γαλ. στ' 15,
Εφεσ. β' 15, δ' 24, Β' Πέτρ. γ' 13, Αποκ. κα' 5).
Αλλά η «καινή κτίσις» την οποία
προσμένουμε, δεν αναφέρεται μόνο στον άνθρωπο- περιλαμβάνει ολόκληρη τη δημιουργία (Ρωμ. η' 21). Έτσι η κατασκευή
και η τιμή των εικόνων στην Εκκλησία δεν γίνεται μόνο «πρὸς πίστωσιν τῆς αληθινῆς
καὶ οὐ κατά φαντασίαν τοῦ Θεοῦ Λόγου ἐνανθρωπήσεως...» (όρος Ζ' Οικ. Συνόδου),
δεν αποτελεί μόνο προεικόνιση και μαρτυρία του «καινού ανθρώπου», αλλά
διακήρυξη και μαρτυρία της πίστης μας στην καθολική μεταμόρφωση και δόξα της
κτίσης.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία κηρύσσει «Χριστόν τὸν
Η διαφορά λοιπόν μεταξύ της τιμής
του Δεσπότου Χριστού και των αγίων είναι φανερή, τον ένα τιμούμε «ὡς Θεὸν καὶ Δεσπότην», του απονέμουμε
δηλαδή λατρεία, τους άλλους τους
τιμούμε σαν πιστούς υπηρέτες του Κυρίου. «Ὃσῳ γὰρ συνεχῶς δι' εἰκονικῆς ἀνατυπώσεως
ὁρῶνται, τοσούτον καὶ οἱ ταύτας θεώμενοι διανίστανται εἱς τὴν τῶν πρωτοτύπων
μνήμην τε καὶ ἐπιπόθησιν, καὶ ταύταις ἀσπασμὸν καὶ τιμητικὴν προσκύνησιν ἀπονέμειν,
οὐ μὴν τὴν κατὰ πίστιν ἡμῶν ἀληθινὴν λατρείαν, ἧ πρέπει μόνῃ τῇ θεία φύσει.... Ἡ
γὰρ τῆς εἰκόνος τιμή ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει καὶ ὁ προσκυνῶν τὴν εἰκόνα,
προσκυνεῖ ἐν αὑτῇ τοῦ ἐγγραφομένου τὴν ὑπόστασιν» (Όρος Ζ' Οικ. Συνόδου).
Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδει λατρεία μόνο στον Ένα και Τριαδικό Θεό,
απορρίπτει τη λατρεία ψευδών θεών, ειδώλων και κτισμάτων. Δεν υπάρχουν άλλοι
θεοί, οποιαδήποτε λατρεία σε «άλλους θεούς» αποδίδεται στον Διάβολο. Τέτοιες
εικόνες είναι είδωλα, απαγορεύεται η κατασκευή τους και η οποιαδήποτε τιμή
(Έξοδ. κ' 4-5. κγ' 24-25. Λευιτ. ιθ' 4. κστ' 1. Δευτερ. δ' 15-28. λ' 17-18. λβ'
16-21. Ησ. μδ' 9-20. Ιερεμ. κε' 6. Δαν. ε' 23-25. Ψαλμ. 96/97,7. ριγ'
12-16/ριε' 4-8. ρλδ'/ρλε' 15-18. Ρωμ. α' 23-24. Αποκ. ιθ' 20).
Η προσκύνηση ψεύτικων θεών και των
εικόνων τους (ειδώλων) τιμωρείται αυστηρά (Εξοδ. κβ' 20. Δευτερ. ιγ' 6-11. ιζ'
2-10. Γ/Α' Βασιλ. θ' 6-9. ιδ' 9-10. Ιερεμ. α' 16). Όμως αυτό δεν σημαίνει πως
οι χριστιανοί απαγορεύεται να αγαπούν και να τιμούν κάθε τι που έχει σχέση με
τη λατρεία του αληθινού Θεού η και με τους ανθρώπους που αγάπησε και τίμησε
ο Θεός.
Ήδη στην Παλαιά Διαθήκη, παράλληλα με την
απαγόρευση των ειδώλων, κατασκευάζονται με εντολή του Θεού διάφορα αντικείμενα
για τη θεία λατρεία, η σκηνή, η κιβωτός, η τράπεζα, το θυσιαστήριο των
ολοκαυτωμάτων, το θυσιαστήριο του θυμιάματος, χερουβείμ, λέοντες, βόες και
πολλά άλλα (Εξοδ. κε'-λα'. Γ/Α' Βασιλ. στ'-ζ'. Έβρ. θ' 1-5). Κανείς δεν
διανοήθηκε να αποδώσει σε αυτά τα αντικείμενα λατρευτική προσκύνηση, γιατί
αυτόματα θα μεταβάλλονταν σε είδωλα και η λατρεία του αληθινού Θεού σε
ειδωλολατρία. Αυτό φαίνεται καθαρά στο «χωνευτό μόσχο» που κατασκεύασε ο Ααρών
σε στιγμή αποστασίας του λαού, η οποία ολοκληρώθηκε με τη φράση: «Οὗτοι οὶ θεοὶ
σου, Ἰσραὴλ»! (Έξοδ. λβ' 4), αυτό είναι το χαρακτηριστικό της ειδωλολατρίας -
το να λατρεύεις για θεό κάποιο κτίσμα, η κάποιο ανθρώπινο κατασκεύασμα!
Κανείς ποτέ Ορθόδοξος χριστιανός δεν
στάθηκε μπροστά σε εικόνα με τη σκέψη: «Οὗτοι οὶ θεοὶ μου»! Κανείς ποτέ δεν απέδωσε τιμή σε εικόνα
με τη σκέψη πως η εικόνα είναι θεός! Όσοι κατηγορούν τους Ορθόδοξους
πως λατρεύουν τους αγίους ή τις εικόνες, δεν κατανόησαν ποτέ, ούτε τι είναι
Ορθοδοξία, ούτε και τι στην πραγματικότητα σημαίνει λατρεία.
Η ευλάβεια και η τιμή που αποδίδουμε
στα ιερά αντικείμενα, τα οποία υπάρχουν στο λατρευτικό χώρο, στηρίζεται στην
αγία Γραφή. Ο ίδιος ο Θεός τιμά τα αντικείμενα αυτά, θυμιάζονται και
ραντίζονται με αίμα (Εξοδ. λ' 6-7. μ' 5. Λευιτ. ιστ' 12-13. Α' Παραλ. στ'
34/A' Χρον. στ' 49. Β' Παραλ./Χρον. ιγ' 11. Έβρ. θ' 21) και ο Θεός επιδοκιμάζει
τα γενόμενα (πρβλ. Α' Βασιλ. θ' 3).
Όλα τα «εγγύς» του Θεού είναι άγια, άξια σεβασμού και τιμής, ο τόπος πλησίον της βάτου (Εξοδ.
γ' 5), η κιβωτός (Α' Βασιλ./Α' Σαμ. στ' 3), ο ναός (Ψαλμ. ε' 8/7), το όρος του
Θεού (Ψαλμ. 98/99,5.9. Πρβλ. ρλα/ρλβ' 7), η ράβδος του Ιωσήφ (Γέν. μζ' 31. Έβρ.
ια' 21), ακόμη και η «γη» στην όποια εμφανίσθηκαν άγγελοι του Θεού (Ιησ. Ναυή
ε' 15). Όλα είναι άγια και άξια τιμητικής προσκύνησης!
Ο ίδιος ο Θεός τιμά τα ιερά αντικείμενα και τους χαρίζει τη θαυματουργική
Του ενέργεια. Τούτο
βλέπουμε στη ράβδο του Μωϋσή (Εξοδ. δ' 2-3. ζ' 19-21. θ' 23-26. ιδ' 16.21. ιε'
25. ιζ' 5-7), στο χάλκινο φίδι, που προεικόνιζε τον τίμιο σταυρό (Αριθ. κα'
8-9. Ιω. γ' 14), στην κιβωτό (Ιησ. Ναυή γ' 15-17), στη μηλωτή του Ηλία (Δ'
Βασιλ. β' 8-14) η ακόμη και στα ρούχα του Χριστού (Ματθ. θ' 20-22), στο λάδι
(Μάρκ. στ' 13. Ιακ. ε' 14), στο νερό (Ίω. ε' 2-4), στα μαντήλια και περιζώματα
(Πράξ. ιθ' 11-12). Η σκιά του αποστόλου Πέτρου γίνεται με τη χάρη του Θεού
θαυματουργική εικόνα (Πράξ. ε' 12-16). Κάθε βεβήλωση των ιερών αντικειμένων
τιμωρείται αυστηρά από τον Θεό (Αριθ. δ' 15.20. Α' Βασιλ./Α' Σαμ. ε' 2-4. στ'
2-5. Β' Βασιλ./Β' Σαμ. στ' 6-7. Α' Παραλ./Α' Χρον. ιγ' 9-10).
…………………………………………………………………………………………
Προτιμήσαμε να εκθέσουμε την όλη
διδαχή της Εκκλησίας μας για το κάθε θιγόμενο θέμα, επειδή πολλές ομάδες
χρησιμοποιούν στην προπαγάνδα τους ανέντιμη μέθοδο, ιδιαίτερα όταν μιλούν για
την τιμή των αγίων εικόνων, για το πρόσωπο της Παρθένου Μαρίας, για τα
μνημόσυνα και για τα τίμια λείψανα. Έτσι ο αναγνώστης, μπορεί να ελέγξει ευκολότερα
το ζήτημα και να μη πέσει θύμα ανακριβειών και φθηνής προπαγάνδας από μέρους
διαφόρων προτεσταντικών αιρέσεων. + π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου