Από τους παλιούς μας Κύκλους (09 Μαΐου 2009)

Τη εβδόμη του μηνός Μαΐου, μνήμη του αγίου ΑΛΕΞΙΟΥ (ΤΟΘ) , ομολογητού εν Αμερική

Γεννημένος το  1854 στους κόλπους μιας ιερατικής καρπαθορωσικής οικογένειας πού ανήκε στην ελληνο-καθολική Εκκλησία (Ουνία), ο άγιος Αλέξιος έλαβε εξαιρετική μόρφωση και έμαθε πολλές ξένες γλώσσες.

 Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος λίγο μετά τον γάμο του, έχασε όμως γρή­γορα την γυναίκα του και το παιδί τους και έκτοτε αφοσιώθηκε απο­κλειστικά στα ποιμαντικά καθήκοντα του. Έγινε γραμματέας του ουνίτη επισκόπου του Πρέσοφ, παράλληλα δε ανέλαβε την διεύθυνση ενός ορφανοτροφείου και δίδασκε Εκκλησιαστική Ιστορία και Κανονικό Δίκαιο στην ιερατική σχολή. Στα 1889, εστάλη στις Ηνωμένες Πολιτείες για να υπηρετήσει στην ενορία της Μινεαπόλεως στην Μινεσότα. Πριν ανα­λάβει καθήκοντα παρουσιάσθηκε στον ρωμαιοκαθολικό αρχιεπίσκοπο, ο οποίος, αντιτιθέμενος στην ύπαρξη εθνοτικών κοινοτήτων στην Αμερική, τον δέχθηκε με απροκάλυπτη εχθρότητα και αρνήθηκε να αναγνωρίσει την νομιμότητα του. Ο πατήρ Αλέξιος πρόβαλε αντίσταση στην άδικη αυτή απόφαση, αλλά βρήκε απέναντι του την συνασπισμένη πολιτική των ρωμαιοκαθολικών επισκόπων πού φοβούνταν ότι οι ουνιτικές κοινό­τητες θα ήσαν αντίθετες στην αφομοίωση των μεταναστών στην αμερι­κανική κουλτούρα. Περιμένοντας την απέλαση, ο άγιος Αλέξιος εξήγησε την κατάσταση στους ενορίτες του, οι οποίοι αρνήθηκαν κάθε δουλική υπο­ταγή και τον συμβούλευσαν να απευθυνθεί στον Ρώσο ορθόδοξο επίσκοπο πού διέμενε στο Σαν Φρανσίσκο.

Μετά από πολλές αμοιβαίες επισκέψεις, ο επίσκοπος Βλαδίμηρος δέ­χτηκε τον πατέρα Αλέξιο μαζί με 361 ενορίτες του στην Ορθοδόξη Εκκλησία (1891) και η ενορία εντά­χθηκε στην επισκοπή Αλάσκας και Αλεούτων Νήσων. Το παράδειγμα αυτό ενεθάρρυνε εκατοντάδες μετανάστες της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ τα φλογερά κηρύγματα του πατρός Αλεξίου υπέρ της ορθοδόξου Πίστεως, τους έπεισαν να επιστρέψουν στην Εκκλησία των προγόνων τους. Αν και άκαμπτος σε ζητήματα της πίστεως, ο πατήρ Αλέξιος παρότρυνε πάντα τους πιστούς του να αποφεύγουν την όποια κατάκριση προσώπων ή μισαλλοδοξία απέναντι σε ετεροδόξους. Με μεγάλους κόπους, δημοσί­ευσε πολλά συγγράμματα για την ορθόδοξη Πίστη και ποιμαντικές δι­δαχές προοριζόμενες για τους νεοφώτιστους.

Η μεταστροφή του, ωστόσο, δημιούργησε πολλούς εχθρούς και κα­τηγορήθηκε ότι πούλησε τους συμπατριώτες του στους «Μοσχοβίτες» από φιλοκέρδεια, αυτός πού αναγκάσθηκε να δουλεύει σε αρτοπωλείο μέ­χρι να λάβει μισθό από την ρωσική Εκκλησία· αυτός που παρά τους πενιχρούς πόρους του δεν αμέλησε ποτέ το έργο της ελεημοσύνης και μοι­ραζόταν τα χρήματα του με άλλους φτωχότερους ιερείς. Εμπιστευόμενος την θεία Πρόνοια για ότι αφορούσε την επιβίωση του, ο πατήρ Αλέ­ξιος αναζητούσε μόνο την βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού (Ματθ. 6, 33) και υπέμενε με χαρά τις θλίψεις αυτές.

Οι ορθόδοξοι επίσκοποι στην Αμερική αναγνώρισαν τα χαρίσματα και τις αρετές του και τον έστελναν συχνά να κηρύξει στους ορθόδοξους Σλάβους της διασποράς. Επισκέφτηκε επίσης πολλές ενορίες ουνιτών, εξη­γώντας τις διαφορές μεταξύ ορθοδόξων, ρωμαιοκαθολικών, ουνιτών και προτεσταντών και συνέβαλε με τον τρόπο αυτόν στην επιστροφή δεκαε­πτά ενοριών της Αμερικής στους κόλπους της Ορθοδοξίας. Όταν έφθασε στο τέλος των κόπων του, χιλιάδες Ρώσοι των Καρπαθίων και της Γα­λικίας είχαν προσέλθει στην Εκκλησία, αποτελώντας το φύραμα για την εξάπλωση της Ορθοδοξίας στον Νέο Κόσμο.

Αφού τιμήθηκε με πολλά εκκλησιαστικά αξιώματα και αριστεία, ό πατήρ Αλέξιος προτάθηκε για τον επισκοπικό θρόνο, στα 1907, αλλά αρνήθηκε προτείνοντας να εκλεγεί στην θέση του ένας υποψήφιος νεότε­ρος και με καλύτερη υγεία. Στά τέλη του 1908, η κατάσταση του επι­δεινώθηκε και εκοιμήθη εν ειρήνη στις 7 Μαΐου 1909. Κατά την διάρκεια της ασθένειας του δεν έπαυσε να προσεύχεται για την στερέωση της ορθοδό­ξου Πίστεως στην Αμερική. Τα τίμια λείψανα του τιμώνται σήμερα στην Μονή του αγίου Τύχωνος στην Νότια Χαναάν της Πενσυλβανίας.