Από το χθεσινό μας Κύκλο (15/12/2019)

             «ΑΓΡΑΥΛΟΥΝΤΕΣ...»  (Λουκ. β’ 8-20)

Πρωτάκουστο μήνυμα δέχονται οι απλοϊκοί ποιμένες από ουράνιο αγγελιοφόρο-μήνυμα, που συνοδεύεται από χορωδία πρωτοφανή και μεγαλόπρεπη! Γιατί ο Θεός επέλεξε, ανάμε­σα στις χιλιάδες των Ιουδαίων – μεταξύ των οποίων και ιερείς και αρχιερείς και διδάσκαλοι του Νόμου -γι’ αυτή την τιμητική διάκριση, τους απλοϊκούς ποιμένες; Γιατί αυτοί πρώ­τοι να δεχθούν, από «εξωγήινο» πράγματι επισκέπτη, το κοσμοσωτήριο άγγελμα, ότι «ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ» και αυτοί πρώτοι να το μεταφέρουν σ' όλη την ανθρωπότητα;

Γιατί τους βρήκε, πάνω στο χρέος τους, «ἀγραυλοῦντας». Δεν προσεύχονταν, αλλά αγρυπνούσαν «φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν». Οι «ἀγραυλοῦντες ποιμένες», έγιναν έκτοτε μια αλληγορία κι ένα σύμβολο, για να θυμίζουν την πνευματική αγρύπνια, που χρειάζεται ο πιστός, για να επιβιώσει σαν πνευματικός άνθρωπος.

Αγρύπνια του πνεύματος, θα πει: σε συναγερμό όλες οι δυνάμεις που αποτελούν την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου, νου, θέληση, συναίσθημα, απόφαση. Και συναγερμός, σημαίνει, τεταμένες όλες οι αισθήσεις, για να διακρίνουμε τον κίνδυνο, για να «πιάσουμε» και τον παραμικρό θόρυβο του εχθρού. Ο άγρυπνος κρατάει ξύπνια τη συνείδησή του και ξέρει που κατευθύνεται, που στοχεύει, τί επιδιώκει, για ποιόν σκοπό ζει. Σαν άλλος Παύλος, «κατὰ σκοπὸν διώκει ἐπὶ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως» (Φιλιπ. γ' 14).

«Ἀγρυπνεῖτε», είναι προτροπή, που ο Κύριος πρώ­τα, οι αγ. Απόστολοι και οι αγ. Πατέρες εν συνεχεία, την απευθύνουν στους πιστούς. «Ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε» (Μάρκ. ιγ' 33) συνιστά ο Κύριος. Και πάλι «ἀγρυπνεῖτε οὖν ἐν παντὶ καιρῷ δεόμενοι» (Λουκ. κα' 36). «Ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει » γρά­φει ο Παύλος (Εφεσ. στ' 18)

Και ειδική παραβολή είπε ο Κύριος, τη γνωστή μας παραβολή των δέκα Παρθένων, για να υπογραμμίσει το χρέος της αγρύπνιας, το χαρακτηριστικό των πνευματι­κών αγωνιστών. Και να τονίσει το «μέχρι τέλους ἀγρυπνεῖν». Η αγρύπνια είναι μια πνευματική κατάσταση, που κάνει την ψυχή δεκτική στα μηνύματα του Ουρανού.

Μια εκτίμηση της εποχής μας, θα μας βεβαιώσει πε­ρισσότερο για την ανάγκη της αγρύπνιας. Εποχή γεμά­τη προκλήσεις και προσκλήσεις, όμορφα στημένες παγί­δες- εποχή που το χαρακτηριστικό της είναι η σύγχυση ιδεών και προσανατολισμών, η απουσία ιδανικών και α­ξιών, που έχει αντικαταστήσει τη λογική με τον παραλο­γισμό και τις αξίες με τις εκκεντρικότητες ·που στη θέση της αλήθειας  βάζει ανούσιους βερμπαλισμούς και κενές λέξεις. Εποχή που ευνοεί τη μαζοποίηση, έναν τρομερό κίνδυνο για την απονεύρωση του ψυχικού κόσμου και την αδράνεια των πνευματικών ανακλαστικών. Σήμερα, σκεπτόμαστε όπως οι πολλοί, αντιδρούμε όπως οι πολ­λοί κ.ο.κ. συμπεριφορά που οδηγεί στο αποκοίμισμα του νου και στη νάρκωση της συνειδήσεως.

Μέσα σ' αυτή την εποχή, αν δεν διαθέτουμε αγρύ­πνια πνεύματος, ξύπνιο μυαλό, άμεση αντίδραση στο κα­κό, θα‘ ρθει γλυκά και ύπουλα ο πνευματικός ύπνος να μας περάσει χειροπέδες θανάτου. Σήμερα, ιδιαίτερα, «χρή ὃλον ὀφθαλμόν εἶναι» κατά τον αγ. Ισίδωρο Πηλουσιώτη. Γιατί αν αφήσουμε να μας νανουρίσει το πνεύμα του κόσμου, η νοοτροπία και το τραγούδι του, δεν θα μπορέσουμε να αντισταθούμε στη «νύστα του αιώνος», την «αρρώστια του θανάτου», όπως είπαν την απουσία της αγρύπνιας, από το σύγχρονο κόσμο.   

«Ο ύπνος είναι θάνατος» λέγεται για το σωματικό ύπνο, με την έννοια ότι, όταν κοιμόμαστε δεν παίρνουμε είδηση τι γίνεται γύρω μας. Ισχύει όμως στην κυριολεξία προκειμένου για τον πνευματικό ύπνο. Στα βόρεια μέρη, όταν οι ιθαγενείς οδηγούν τα έλ­κηθρα πάνω στην εκτεταμένη ασπρίλα του χιονιού, ένα θανάσιμο κίνδυνο διατρέχουν, τον ύπνο. Αν τους πάρει ο ύπνος, χάθηκαν. Κάτι παρόμοιο ισχύει στον πνευματι­κό χώρο, για τους ταξιδιώτες της ζωής. Η μόνη σωτήρια αντίδραση είναι η αγρύπνια. Αυτός είναι ο σωτήριος ρόλος της, να πιάνει τα μηνύματα του Θεού.

Στέλνει ο Θεός μηνύματα - συχνά είναι μόνον μια φευγαλέα στιγμή - αλλά είναι ανάγκη να βρουν άγρυ­πνες ψυχές, σε κατάσταση ετοιμότητας, για να τα «πιά­σουν». Να ξεχωρίσουν τη φωνή Του, ανάμεσα στο θόρυ­βο της πολύβουης ζωής. Γιατί, μέσα στη δίνη της ζωής, που τη δημιουργούν ο θόρυβος, οι έγνοιες, οι σκέψεις, το άγχος, το κυνηγητό, οι περισπασμοί, η μέριμνα... χάνουμε τη νήψη της ψυχής, την αγρύπνια του πνεύματος. Πρέπει να κατασιγάσει όλος αυτός ο θόρυβος, που δη­μιουργεί παράσιτα στην εκπομπή του ουρανού, για να ακούσουμε, να δεχθούμε τη φωνή του Θεού. Τα μηνύματα του Θεού φέρνουν λύσεις, διεξόδους, ενισχύουν την πίστη, τονώνουν την αγάπη...

Στη δύσκολη προσπάθεια να αγρυπνούμε, είναι απαραίτητα μερικά βοηθητικά μέσα:

α) Δεν αγρυπνάς ξαπλωμένος σε μια πολυθρόνα νωχελικά, σκοτώνοντας την ώρα σου.

β) Δεν αγρυπνάς, όταν αμφιβάλλεις γι’ αυτό που κάνεις. Αντίθετα, αγρυπνάς όταν πιστεύεις στο θησαυρό που τάχτηκες να φυλάς.

γ) Δεν αγρυπνάς εύκολα μόνος. Η συντροφικότητα ενισχύει τον αγώνα της αγρύπνιας.

δ) «Ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε» Με τον ουρανό ανοιχτό, να στέλνει φως, χάρη,  δύναμη.

ε) Η εσχατολογική θεώρηση της ζωής. Μην ξεχνάμε πως οδεύουμε στην άνω Ιερουσαλήμ.

στ) Όποιος καλλιεργεί τον άγιο φόβο του Θεού, νοιάζεται να βρεθεί εντάξει.

ζ) «Ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ» (Α' Πέτρ. ε' 8).

η) Απαραίτητη είναι και η βία, στον αγώνα της α­γρύπνιας. Ο «παλαιός άνθρωπος» αρνείται το πνεύμα της θυσίας.

«Φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν» μας πληροφορεί ο ιερός Ευαγγελιστής (Λκ β’ 8), για τους αγραυλούντες ποιμένες.

Η πρώτη και σπουδαιότερη «ποίμνη» μας, είναι η οικογένεια, στην οποία ο καθένας. ανήκει και κάθε γονιός προΐσταται. Έχουμε. χρέος να αγρυπνούμε για το κάθε μέλος της και ιδιαίτερα για το παιδί. Δεν θα επιδείξουμε άγρυπνο το ενδιαφέρον μας, για το βιβλίο, τις φιλίες του, για τον τρόπο που ψυχαγωγείται, για τα ενδιαφέροντα του, για τις ιδέες του, για τα κριτήρια των επιλογών του; Δεν θα ενδιαφερθούμε για τις καρδιές των παιδιών μας;

Αλλά, ανήκουμε και σ' ένα ευρύτερο. κύκλο. Είναι το φιλικό, το συγγενικό, το επαγγελματικό, το κοινωνικό μας περιβάλλον. Κι αυτό χρειάζεται την αγρύπνια μας. Μέσα στη βαθιά νύχτα της αμαρτίας, που απειλεί να τυλίξει στα μαύρα πέπλα της κάθε καρδιά, οι αληθινοί πνευματικοί άνθρωποι αγραυλούν «ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν».

Μέσα σ' έναν κόσμο «με κλειστά βλέφαρα», πρέπει να κερδίσουμε τη μάχη της αγρύπνιας. Να πορευόμαστε με ανοιχτά μάτια, κρατώντας ψηλά το φως της ανθρω­πιάς, της τιμιότητας, της αγάπης, κόντρα στην εγκλημα­τική ξενοιασιά και αδιαφορία. Οι αγρυπνούντες, είναι οι άνθρωποι, επώνυμοι ή και ανώνυμοι, που σφραγίζουν την εποχή τους με την πα­ρουσία τους.