Από τον τελευταίο Κύκλο μας (22/03/2015)

ΑΛΗΘΙΝΗ ΜΟΙΧΕΙΑ(Ιακ. δ’ 4-6)

 «Ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται». Γιατί κατά τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, η υπερηφάνεια είναι άρνηση του Θεού. Αλλά κι όταν ακόμη αντιτάσσεται ο Θεός, δεν αρνείται τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος αρνείται,

εγκαταλείπει το Θεό και ποδοπατεί τις εντολές Του. Αυτή δυστυχώς την ψυχολογική διάθε­ση και στάση παρουσιάζει κάθε υπερήφανος απέναντι στον Θεό. Η υπερηφάνεια δεν είναι αυτό μόνο, είναι κάτι χειρότερο. Κατά τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος είναι: «Εύρημα δαιμόνων. Μητέρα της κατακρίσεως, εξουθένωση της προσωπικό­τητας του άλλου. Φυγαδευτήριο της βοήθειας του Θεού». «Επιληψίας υπόθεση».

«Ο υπερή­φανος είναι θυμώδης, οργίλος. Είναι υποκριτής, είναι δαιμόνων στήριγμα». Καλύπτει τις παραβάσεις και τα αμαρτήματα του. Είναι σκληρός και άσπλαχνος. Η συμπάθεια και η κατανόηση είναι άγνωστες αρετές στον υπε­ρήφανο. Είναι αυστηρός επικριτής, και δικαστής απάνθρωπος. Είναι επαναστάτης και αρνητής του Θεού. Είναι η ρίζα και η πηγή πάσης βλασφημίας και κακοδαιμονίας. Είναι η συνισταμένη όλων των παθών. Ο υψηλόφρων είναι πεισματάρης. Αντιλέγει και αντι­δικεί με πάθος. Δημιουργεί προβλήματα. Αδικεί, εκμεταλλεύεται, ποδοπατεί ανθρώπινες. υπάρξεις για να ανέλθει. Πατάει επί πτωμάτων. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δυστυχία και αθλιότητα για τον άνθρω­πο.  Και όπως τα πανύψηλα δέντρα χωρίς ρίζες και τα μεγαλοπρεπή και φαντα­χτερά οικοδομήματα, χωρίς θεμέλια καταρρέουν, έτσι ακριβώς καταρρέει και αφανίζεται «πᾶς ὑψηλοκάρδιος»   (Παρ. ιστ' 5).

«Tαπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν». Για τους ταπει­νούς και ενάρετους η στάση του Θεού είναι τελείως διαφορετική. Τους κυκλώνει η αγάπη και η εύνοια του Θεού ισόβια. Τους συμπαρίσταται σ' όλες τις δύσκολες και επικίνδυνες στιγμές της ζωής τους. Η αγάπη του Θεού, σημειώνει το Πνεύμα το Άγιο στις Παροιμίες, «ταπεινοῖ ἂνδρα ὑπερήφανον, ταπεινόφρονας ἐρείδει» (Παρ. κθ' 23), τους στη­ρίζει, τους εξασφαλίζει δόξα, τιμή, αιωνιότητα. Και όπως στις καρδιές των υψηλοφρόνων γεννούνται και αναπτύσσονται βλάσφημα ρήματα, στις ψυχές των ταπεινών, ανθούν και μοσχοβολούν ουράνια θεωρήματα. Ο ταπεινόφρων είναι ρεαλιστής. Βλέπει και αντικρίζει τα πράγματα όπως είναι. Αισθάνεται την αδυναμία του, γι' αυτό και καταφεύγει στο Θεό. Αξιοποιεί τις ευκαιρίες. Διαθέτει λεπτότατο και δι­αυγέστατο κριτήριο. Δεν είναι τυφλωμένος από την έπαρση και τον εγωισμό. Και γι' αυτό παρουσιάζε­ται επιτυχημένος, χαρούμενος, αγαπητός και προ­σφιλής στο περιβάλλον του. Με τους ανθρώπους, με τους οποίους συζεί και συνεργάζεται, ευρίσκε­ται σε επικοινωνία αγάπης και κατανοήσεως. Ιδιαίτερα, όμως, με το Θεό. Κι αν εμείς οι άνθρωποι, με αδυναμίες και πάθη, εκτιμούμε τον ταπεινό και ήσυχο και είμαστε έτοιμοι ποικιλοτρόπως να τον εξυπηρετήσουμε, πώς είναι δυνατόν ο Θεός της αγάπης, των οικτιρμών και πάσης παρακλήσεως, να μη βλέπει με ευμενές «όμμα» τον ταπεινό άνθρωπο; «Πρὸς τίνα ἂλλον ἐπιβλέψω», είναι και η ερώτηση του Αγίου Πνεύματος, «εἰ μὴ ἐπί τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον καὶ τρέμοντὰ μου τοὺς λόγους;» (Ησ. ξστ' 2).

Νά γιατί το Πνεύμα το Άγιο χρησιμοποιεί τους βαρύτατους αυτούς χαρακτηρισμούς. «Μοιχοί, μοιχαλίδες», για τους αλαζόνες και τους υπερήφανους, τους υλιστές και τους σαρκολάτρες, που διακόπτουν κάθε σχέση με το Θεό.

Όχι λοιπόν υπερήφανοι και αρνητές του Θεού, αλλά ταπεινοί και ευλαβείς προσκυνητές.