ΑΠΟ ΤΟ ΧΘΕΣΙΝΟ ΜΑΣ ΚΥΚΛΟ (17/11/2019)

Όσιος Ιάκωβος (Τσαλίκης), ο Θεοφόρος  (22/11)

Ο άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης γεννήθηκε στο Λιβίσι της Μικράς Ασίας στις 5 Νοεμβρίου του 1920, παιδί της Θεοδωρούλας και του Σταύρου Τσαλίκη. Στα παιδικά του χρόνια έζησε τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία. Ο πατέρας του, οδηγήθηκε σε Τάγματα Εργασίας  στα βάθη της Ανατολίας. 

Η οικογένεια Τσαλίκη, με την ανταλλαγή και με τον πατέρα αγνοούμενο, αρχικά εγκαταστάθηκε στο χωριό  Άγιος Γεώργιος Άμφισσας, στα όρια της ανέχειας μαζί με άλλους Έλληνες πρόσφυγες σε μια αποθήκη. Ο Σταύρος Τσαλίκης επέζησε και επανενώθηκε με την οικογένειά του. Το 1925 η οικογένειά μετακινήθηκε στη Φαράκλα της βόρειας Εύβοιας. Εκεί ο Γέροντας Ιάκωβος, διδάχτηκε τα θύραθεν και εκκλησιαστικά γράμματα.

Ο μικρός Ιάκωβος έδειχνε από τη νεανική του ηλικία κλίση προς το μοναχισμό. Πολλοί τον αποκαλούσαν καλόγερο, ένεκα του ασκητικού βίου που διήγαγε καθώς και εξ αιτίας των πρώτων χαρισμάτων που είχαν αρχίσει να διαφαίνονται. Η εμφάνιση της Αγ. Παρασκευής την ίδια περίοδο τον στιγμάτισε και αποφάσισε ότι θα ακολουθήσει τον μοναχικό βίο.  

Σε ηλικία 15 ετών ασθένησε σοβαρά, αλλά τελικά επέζησε. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο δοκιμάστηκε η υγεία του, ενώ έχασε και τη μητέρα του το 1942. Το επόμενο έτος ο Ιάκωβος θα πιαστεί αιχμάλωτος με πολλούς συγχωριανούς του από Γερμανούς, που τους οδήγησαν στο χωριό Στροφιλιά. Τα χρόνια του εμφυλίου η πείνα και οι κακουχίες ήταν μεγάλο πρόβλημα που ταλάνισε και δοκίμασε όλο τον Ελληνισμό  και την οικογένεια του Ιακώβου.

Το 1951 και αφού παντρεύτηκε η αδελφή του Αναστασία, οδηγήθηκε στη μοναχική ζωή, καθώς είχε υποσχεθεί στη μητέρα του να την αποκαταστήσει. Επέλεξε να εισέλθει στη μονή του Οσίου Δαυίδ στην Εύβοια. Την εποχή εκείνη η μονή ήταν σε ερειπιώδη κατάσταση με τρεις μοναχούς που ζούσαν ιδιόρρυθμα, φροντίζοντας μόνο για τον εαυτό τους. Η κατάσταση ήταν δύσκολη καθώς το μοναστήρι ήταν εγκαταλελειμμένο και μέσα ζούσαν βοσκοί με τα ζώα τους και οι μοναχοί δεν του έδωσαν σημασία δίνοντάς του ένα κατεστραμμένο κελί, εξωθώντας τον σε αποχώρηση. Έτσι γύρισε πίσω στη Φαράκλα. Τελικά, παρά τις αντίθετες πιέσεις, ξαναπήγε στο Μοναστήρι όπου βοηθούσε στην καθαριότητα, στον κήπο και επιδιόρθωνε πόρτες και στέγες, όμως εισέπραττε ειρωνείες και αποδοκιμασίες ενός από τους μοναχούς.

Στις 31 Νοεμβρίου του 1952 εκάρη μοναχός και ο ηγούμενος τον κατέστησε Οικονόμο της Μονής. Στις 17 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους στη Χαλκίδα χειροτονήθηκε διάκονος και δύο ημέρες μετά ιερέας. Στη μονή συνεχίστηκε η επιθετική συμπεριφορά από τον μοναχό, όμως ο ηγούμενος εκτιμούσε τον Ιάκωβο. Ο Ιάκωβος μάλιστα επιδόθηκε σε καθημερινή άσκηση και τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Το 1953 ερεύνησε την περιοχή και ανακάλυψε τη μικρή σπηλιά που αποτελούσε το ασκητήριο του οσίου Δαβίδ.

Το 1975 ο νέος Μητροπολίτης Χαλκίδος Χρυσόστομος, τον όρισε  Ηγούμενο της Μονής. Ήδη όμως και ιδίως μετά το 1970 είχε γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής με αποτέλεσμα αρκετοί άνθρωποι να εισέρχεται στη Μονή για εξομολόγηση και ποιμαντική καθοδήγηση. Εκτός από την λειτουργική ζωή και την πνευματική καθοδήγηση των πιστών, ο Ιάκωβος συνέχισε τα έργα ανακαίνισης της μονής η οποία αριθμούσε τρεις συνολικά μοναχούς και έτσι ανεγέρθηκε κωδωνοστάσιο, κελιά, παρεκκλήσια και άλλοι απαραίτητοι χώροι.

Εξομολογούσε με κατανόηση και επιείκεια ενώ ήταν αυστηρός μόνο με τον εαυτό του.

Η σκληρή άσκηση του Γέροντα του επιδείνωνε συχνά την υγεία του. Ο Γέροντας ήταν πολύ εργατικός με ελάχιστη ανάπαυση και εξ αιτίας αυτού παρουσιάζονταν και άλλα προβλήματα. Το 1980 του διαγνώστηκε καρδιακή ανεπάρκεια. Στις 13 Νοεμβρίου 1986 έγινε επέμβαση τοποθέτησης βηματοδότη - αν και ο ίδιος θέλησε να το αποφύγει - στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών. Στις 23 Σεπτέμβρη 1990 νοσηλεύτηκε με καρδιακή αρρυθμία. Την ίδια εποχή ο Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλεύτηκε στο ίδιο νοσοκομείο όπου γνωρίστηκαν και ο Γέροντας τον ευλόγησε, μετά από προτροπή των οικείων του.

Μετά από έκτακτη νοσηλεία στην εντατική στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1991 επέστρεψε εκ νέου στη Μονή, όπου υπέστη λοίμωξη που εξελίχθηκε σε πνευμονία. Στην υπόδειξη του τοπικού ιατρού να μεταβεί ξανά στο Νοσοκομείο, απάντησε πως δεν προλαβαίνει να ξαναπάει, διαισθανόμενος το τέλος της ζωής του.

Στις 21 Νοεμβρίου 1991 ο π. Ιάκωβος εκοιμήθη, αφού πρώτα συμμετείχε στη Θεία Λειτουργία των Εισοδίων της Θεοτόκου και μετάλαβε του Σώματος και Αίματος του Κυρίου.